قیمت های آبزیان در اروپا گزارش ماه مارس 2025 فائو از جدیدترین وضعیت قیمت ها و تحولات بازار آبزیان اروپا

تعرفه‌های جدید، از جمله آنچه که توسط ایالات متحده آمریکا اعلام شده‌اند، بر بازار جهانی محصولات دریایی تأثیرگذارهستند. از تاریخ ۲۰ مارس، چین در پاسخ به مالیات مضاعف ۱۰۰ درصدی کانادا بر تمامی خودروهای برقی ساخت چین و تعرفه ۲۵ درصدی بر فولاد و آلومینیوم، تعرفه‌ای ۲۵ درصدی بر محصولات شیلاتی کانادا اعمال کرد. این تعرفه بر روی لابستر، یکی از اقلام اصلی صادراتی کانادا به بازار چین، تأثیر می‌گذارد.

ایالات متحده نیز قصد دارد تعرفه‌ای ۲۵ درصدی بر واردات محصولات صید و آبزی‌پروری از اتحادیه اروپا اعمال کند و زمینه را برای وضع تعرفه‌های متقابل فراهم سازد.

این اقدام بخشی از یک استراتژی گسترده‌تر برای مقابله با آنچه که دولت آمریکا «رویه‌های تجاری ناعادلانه» می‌داند است. همان‌طور که انتظار می‌رفت، اتحادیه اروپا اعلام کرده که به این اقدامات پاسخ قاطع خواهد داد که می‌تواند به تشدید تنش‌های تجاری منجر شود.

ارزش کل صادرات محصولات دریایی اتحادیه اروپا به ایالات متحده در سال ۲۰۲۴، ۱.۴ میلیارد دلار آمریکا بود، بنابراین تأثیر بالقوه این تعرفه‌ها در حدود ۰.۳ میلیارد دلار برآورد می‌شود، با در نظر گرفتن اینکه برخی از محصولات دریایی هم‌اکنون نیز مشمول تعرفه‌های اندکی هستند.

کشورهای اصلی صادرکننده محصولات دریایی به بازار آمریکا عبارتند ازهلند، اسپانیا، لهستان، یونان و دانمارک. در همین حال اتحادیه اروپا هم سالانه حدود ۱ میلیارد دلار محصولات دریایی از ایالات متحده وارد می‌کند و بنابراین کسری تجاری آمریکا در این بخش حدود ۰.۴ میلیارد دلار است.

باید گفت که تعرفه‌های اتحادیه اروپا بسیار بالاتر از تعرفه‌هایی هستند که معمولاً توسط ایالات متحده اعمال می‌شوند، که این تفاوت به نوع محصول و منشأ آن بستگی دارد. برخی از بالاترین نرخ‌ها برای محصولات دریایی فرآوری‌شده مانند کنسرو تون و میگوی آماده اعمال می‌شوند که ممکن است با تعرفه‌هایی تا ۲۰ درصد یا بیشتر مواجه شوند. در واقع، بالاترین تعرفه برابر با ۲۴ درصد است که بر ماهی تون کنسروی اعمال می‌شود.

محصولات دریایی خام یا فرآوری‌نشده مانند ماهی تازه یا صدف دریایی معمولاً تعرفه‌های پایین‌تری دارند و گاهی حتی مشمول تعرفه صفر هستند، به ‌ویژه اگر تحت توافق‌نامه‌های تجاری ترجیحی یا سهمیه‌های تعرفه‌ای وارد شوند.

برای مثال ماهی تون منجمد که در صنعت فرآوری اروپا استفاده می‌شود، می‌تواند بدون پرداخت تعرفه وارد اتحادیه اروپا گردد.

 ماهیان کفزی

ماهی کاد (Gadus morhua) بالاخره به جزایر لوفوتن نروژ بازگشت و این باعث بهبود صیادی شد. انتظار می‌رود علیرغم کاهش سهمیه‌های صید، قیمت‌ها در ماه‌های آینده کمی کاهش یابد. تقاضا برای کلپ‌فیش[1] در جنوب اروپا همچنان قوی است، زیرا این محصول عمدتاً در زمستان و طی هفته مقدس (از ۱۴ تا ۱۹ آوریل امسال) مصرف می‌شود.

حتی با قیمت‌های بی‌سابقه، وضعیت صنعت stockfish [2]در نروژ دشوار است. افزایش شدید قیمت مواد اولیه باعث ایجاد عدم قطعیت زیادی شده است که آیا امکان دستیابی به قیمت مناسب برای stockfish در بازارها وجود خواهد داشت یا خیر. بنابراین، مشخص نیست که چه مقدار استاک‌فیش در سال جاری تولید خواهد شد.

کاهش مصرف استاک‌فیش و باکالا (کلپ‌فیش) در ایتالیا در چند سال اخیر باعث نگرانی صادرکنندگان نروژی شده است. این کاهش عمدتاً به این دلیل است که جوانان نه وقت کافی دارند و نه به دانش لازم برای آماده‌سازی این محصول آگاهند ، به‌ویژه باید به سوی تولید محصولاتی که آماده‌سازی آن‌ها آسان‌تر و سریع‌تر باشد، تغییر جهت داده شود تا نسل جوان در ایتالیا به این محصول سنتی علاقه‌مند باقی بماند.

در فوریه ۲۰۲۵، نروژ ۴.۸۱۵ تن کاد تازه به ارزش ۳۹۸ میلیون کرون نروژ (۳۸ میلیون دلار آمریکا) صادر کرد. این ارزش نسبت به همان ماه سال گذشته ۱۴ درصد کاهش یافت، در حالی که کاهش شدیدتری در مقدار صید به میزان ۳۵ درصد مشاهده شد، که نشان‌دهنده افزایش قیمت کاد تازه به میزان ۲۰ درصد است. دانمارک،هلند و اسپانیا بزرگ‌ترین بازارهای کاد تازه نروژ در فوریه ۲۰۲۵ بودند. صید کاد تازه همان‌طور که معمولاً در این زمان از سال مورد انتظار است، به طور قابل توجهی در فوریه ۲۰۲۵ افزایش یافت.

مقدار صادرات کاد تازه پرورشی ۳۷ درصد افزایش یافت و به ۱.۵۱۴ تن رسید، در حالی که ارزش صادرات با ۶۹ درصد افزایش به ۱۰۲ میلیون کرون نروژ (۱۰ میلیون دلار آمریکا) رسید. محصول پرورشی ۲۶ درصد از ارزش صادرات کاد تازه در آن ماه را تشکیل می‌داد.

قیمت‌ها برای ماهی سول[3] همچنان بالا هستند، با این حال کاهش قیمتی برای ماهی سول‌های بزرگ گزارش شده است، در حالی که قیمت ماهی سول‌های کوچک در حال افزایش است.

سخت پوستان

تقاضا برای میگو در بازار اروپا همچنان ضعیف است. قیمت‌ها به طور کلی پایدار هستند. با نزدیک شدن به دوره جشن‌های عید پاک و بهبود وضعیت آب و هوا در بهار، پیش‌بینی می‌شود که تقاضا برای میگو کمی بهبود یابد.

در اندونزی، تولید کند است و قیمت‌ها پایدار هستند، زیرا بسیاری از واحدهای بسته‌بندی در پایان ماه رمضان و به مناسبت جشن‌های عید فطر به کسب‌وکار خود استراحت خواهند داد. پرورش دهندگان در حال برداشت میگو هستند و سپس برای مدت دو ماه حوضچه‌ها را رها کرده و دوباره شروع به کار خواهند کرد.

از آنجا که آلاسکا تمام صید خود را فروخته و فدراسیون روسیه تحت تحریم قرار گرفته است، نروژ اکنون تنها تأمین‌کننده خرچنگ سلطنتی به ایالات متحده است. این امر منجر به ثبت بالاترین قیمت صادرات خرچنگ سلطنتی منجمد نروژی در بازار ایالات متحده در فوریه ۲۰۲۵ شد. به طور متوسط، قیمت هر کیلوگرم ۹۸۵ کرون نروژ (۹.۷۰ دلار آمریکا) بود که ۷۲ کرون (۰.۶۵ دلار آمریکا) بیشتر از رکورد قبلی در ماه ژانویه ۲۰۲۵ است.

ماهیان آب شیرین

تیلاپیا در اروپا چندان محبوب نیست. مجموع واردات به اتحادیه اروپا حدود ۱۰۰ میلیون دلار آمریکا در سال است که بسیار کمتر از ۲۵۰ میلیون دلار گزارش شده برای پانگاسیوس می‌باشد. دلایل متعددی برای علاقه کم به تیلاپیا در اتحادیه اروپا وجود دارد، از جمله این تصور که تیلاپیا ماهی “ارزان” است که اغلب با تولید انبوه و کیفیت پایین‌تر همراه است. علاوه بر این، تیلاپیا طعمی ملایم و بافتی نرم دارد که برخی از مصرف‌کنندگان اروپایی آن را نسبت به ماهی‌های دیگری مانند سالمون یا کاد کمتر جذاب می‌دانند.

آشپز‌های مختلف اروپایی معمولاً ماهی‌هایی با طعم‌های قوی‌تر را ترجیح می‌دهند، در حالی که سنت‌های خاص آشپزی در اروپا تیلاپیا را به طور برجسته در دستورها نمی‌آورند. مصرف‌کنندگان همچنین نگران ارزش غذایی تیلاپیا هستند؛ در حالی که این ماهی منبع خوبی از پروتئین است، سطح اسیدهای چرب امگا-۳ آن نسبت به سایر ماهی‌ها که در رژیم‌های غذایی اروپایی بسیار مورد توجه است، کمتر است.

ماهی سالمون

شرایط بهبود یافته تولید در نروژ منجر به افزایش چشمگیر مقدار ماهی سالمون پرورشی در فوریه ۲۰۲۵ شده است. طبق گزارش شورای آبزیان نروژ (NSC)، دمای بالاتر دریا و کاهش بروز زخم‌های زمستانی موجب افزایش مقدار برداشت‌ها و بهبود کیفیت ماهی در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته شده است. در نتیجه، صادرات به بازارهای خارجی (از جمله آسیا و ایالات متحده) افزایش یافته و NSC تاثیر مثبت این عوامل بر صنعت را یادآوری کرده است.

به طور کلی، نروژ ۸۹.۱۷۷ تن سالمون به ارزش ۹.۱ میلیارد کرون نروژ (تقریباً ۷۸۴ میلیون یورو) در فوریه ۲۰۲۵ صادر کرد که در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته، مقدار صادرات ۱۴ درصد و ارزش صادرات ۲ درصد افزایش داشته است. لهستان، ایالات متحده و فرانسه بزرگترین بازارها بودند.

قابل توجه است که چین به عنوان دومین بازار بزرگ رشدیابنده برای سالمون ظاهر شده است. طبق گزارش NSC، سهم بازار سالمون نروژی در چین به طور جزئی به دلیل افزایش دسترسی به سالمون‌های بزرگ گسترش یافته است. این سازمان افزود که رشد در تجارت مواد غذایی و خصوصا در شهرهای متوسط  قوی است، جایی که سالمون همچنان محصول نسبتاً جدید و عجیب و غریبی محسوب می‌شود.

اطلاعات منتشر شده توسط پورتال قیمت Undercurrent News Price ثبت کرده است که قیمت FOB سالمون آتلانتیک تازه برای فروش به بازارهای صادراتی در مرز نروژ در هفته ۹ سال ۲۰۲۵ به ۹۳.۳۷ کرون نروژ (۸.۰۰ یورو) رسید که نسبت به هفته قبلی ۰.۸ درصد کاهش داشته است. علیرغم اینکه در دو هفته غیر متوالی افزایش‌هایی مشاهده شد، نه هفته اول سال همچنان روند کاهشی از هفته اول ۲۰۲۵ را ادامه داده و به ۱۲۵.۶۳ کرون نروژ (۱۰.۷۲ یورو) رسید.

صنعت سالمون اسکاتلند در سال ۲۰۲۴ به رکورد جدیدی در ارزش صادرات دست یافت و ۱۰۱۴۶۶ تن سالمون به ارزش ۸۴۴ میلیون پوند (۱ میلیارد یورو) صادر کرد. طبق گزارش HM Revenue and Customs (HMRC)، این ارقام نشان‌دهنده افزایش سال به سال ۴۵ درصد در ارزش و ۵۹ درصد در مقدار است. رکورد قبلی در سال ۲۰۱۹ با ۶۱۸ میلیون پوند (۷۴۶.۵ میلیون یورو) ثبت شده بود.

فرانسه همچنان مقصد اصلی صادرات سالمون اسکاتلند است و ۵۵ درصد از ارزش کل صادرات را به خود اختصاص می‌دهد. صادرات به این کشور به ۵۹.۸۷۷ تن به ارزش ۴۶۲ میلیون پوند (۵۵۸ میلیون یورو) رسید که نشان‌دهنده افزایش ۸۷ درصدی در مقدار و ۷۰ درصدی در ارزش در سال ۲۰۲۴ است. بازار ایالات متحده نیز رشد قابل توجهی نشان داد و ۲۴.۴۱۰ تن سالمون به ارزش ۲۲۵ میلیون پوند (۲۷۱.۸ میلیون یورو) وارد کرد که به ترتیب افزایش ۸۵ درصدی و ۶۱ درصدی را نشان می‌دهد. در همین حال، صادرات سالمون اسکاتلند به آسیا با صادرات به چین که به عنوان عامل اصلی رشد در این بازار برجسته شد با افزایش ۶۰ درصدی روبرو گردید. این کشور ۸.۱۷۵ تن سالمون اسکاتلند به ارزش ۷۶ میلیون پوند (۹۱.۸ میلیون یورو) وارد کرد که افزایش ۱۰۷ درصدی در مقدار و ۶۰ درصدی در ارزش را نشان می‌دهد.

قزل آلا

فوریه ۲۰۲۵ توسط شورای آبزیان نروژ (NSC) به عنوان یک ماه قوی برای ماهی قزل‌آلای نروژی توصیف شد: با ۵.۹۷۹ تن صادر شده به ارزش ۵۶۳ میلیون کرون نروژ (تقریباً ۴۷.۹۸ میلیون یورو). این ارقام نشان‌دهنده افزایش ۲۹ درصدی در مقدار و افزایش ۲۶ درصدی در ارزش در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته بود. سه بازار بزرگ در دومین ماه سال اوکراین، ایالات متحده و تایلند بودند.

طبق داده‌های NSC منتشر شده توسط پورتال قیمت Undercurrent News، حجم‌های هفتگی و قیمت‌های FOB مربوط به فروش به بازارهای صادراتی در مرز نروژ نشان داد که قیمت ماهی قزل‌آلای تازه  HOG(شکم خالی با سر) نروژی به ۸۵.۳۲ کرون نروژ (۷.۳۱ یورو) در هفته ۹ سال ۲۰۲۵ رسید. این نشان‌دهنده افزایش مهم ۹.۸ درصدی در مقایسه با قیمت ثبت شده در هفته قبلی بود. روند قیمت‌ها در سال ۲۰۲۵ تاکنون نامنظم باقی مانده است و تقریباً هر هفته از ابتدای سال نوسانات زیادی داشته است.

سی بس و سی بریم

ترکیه در ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۲۵ موقعیت خود را به عنوان یکی از تولیدکنندگان پیشرو ماهی سی بس حفظ کرده و حضور قوی خود را در بازارهای اروپایی ادامه داده است. در طی نه ماه اول سال ۲۰۲۴، این کشور شاهد رشد ۲۴ درصدی در مقدار صادرات ماهی سی بس خود بود، اگرچه ارزش این صادرات تنها ۱۲ درصد رشد داشت که به دلیل نوسانات ارزی بوده است. این نوسانات و خصوصا ضعیف شدن لیر ترکیه در برابر یورو و دلار آمریکا، باعث شده است تا محصولات دریایی ترکیه در سطح بین‌المللی رقابتی‌تر شوند، اما همچنین درآمدها را در ارزهای خارجی تحت تأثیر قرار داده است.

صنعت آبزی‌پروری ترکیه که شامل ماهی سی بس نیز می‌شود، طی سال‌ها رشد قابل توجهی را تجربه کرده است که این امر ناشی از پیشرفت‌های تکنولوژیکی، مشوق‌های دولتی و تقاضای بین‌المللی رو به افزایش بوده است. تمرکز بر پایداری و نوآوری، مانند پذیرش سیستم‌های بازچرخه آبزی‌پروری (RAS) و فناوری‌های دیجیتال، این بخش را بیشتر تقویت کرده است.

قیمت‌های ماهی سی بس و سی بریم در مارس ۲۰۲۵ ثابت باقی ماندند که این امر ویژگی عادی برای این زمان از سال است. برخی افزایش‌های جزئی برای ماهی‌های کوچک ثبت شد. دسته ۲۰۰–۳۰۰ گرم افزایش ۴.۳ درصدی داشت، در حالی که دسته ۳۰۰–۴۵۰ گرم ۱.۸ درصد افزایش یافت؛ سایر دسته‌ها قیمت‌های ثابت خود را حفظ کردند.