سازمان‌های منطقه‌ای مدیریت صیادی چگونه در حال پیشبرد چهار بخش کلیدی از مدیریت پایدار منابع آبزی هستند

May 20, 2025

30 اردیبهشت 1404

سهم زیادی از صید ماهی تون در جهان اکنون از ذخایری به‌دست می‌آید که دیگر بیش‌ازحد صید نمی‌شوند. این موفقیت بیشتر به‌دلیل بهبود مداوم مدیریت توسط سازمان‌های منطقه‌ای مدیریت صیادی تون (RFMOs) است. بنیاد بین‌المللی پایایی تون (ISSF) هم با حمایت از اصلاحات علمی، نقش مهمی در این پیشرفت‌ها داشته است.

ISSF با انجام تحقیقات هدفمند، ارائه مشاوره‌های فنی و طراحی ابزارهای کاربردی به RFMOs کمک کرده تا مدیریت بهتری در زمینه صیادی داشته باشند. این کمک‌ها مخصوصاً در زمینه تقویت نظارت و گسترش استفاده از سامانه‌های پایش الکترونیکی مؤثر بوده‌اند.ISSF همچنین در زمینه طراحی ابزارهای جذب ماهی (FAD) پیشگام بوده و استفاده از مواد بدون خطر گیر افتادن سایر آبزیان غیر هدف [1]و قابل تجزیه را ترویج کرده تا تأثیرات منفی زیست‌محیطی کمتر شود و روش‌های صید پایدارتر شوند.

این تلاش‌ها باعث شده RFMOs سیستم‌های مدیریتی شفاف‌تر، پاسخ‌گوتر و مؤثرتری ایجاد کنند. بر اساس آخرین نسخه گزارش‌های «مروری بر بهترین عملکردهای RFMOs» که توسط ISSF منتشر شده، در ادامه نگاهی داریم به این‌که چطور سازمان‌های منطقه‌ای مدیریت تون توانسته‌اند در چهار بخش مهم از مدیریت پایدار صیادی، پیشرفت زیادی داشته باشند.

تقویت فرایندهای پایبندی و نظارت در سازمان‌های منطقه‌ای مدیریت صیادی (RFMOs)

مکانیزم‌های قوی پایبندی برای اطمینان از اجرای مؤثر تدابیر حفاظتی و مدیریتی توافق‌شده توسط کشورهای عضو RFMOs حیاتی هستند. این فرایندها نه تنها میزان پایبندی اعضا را ارزیابی و نقاط نیازمند بهبود را شناسایی می‌کنند، بلکه عملکرد کلی سازمان منطقه‌ای مدیریت صیادی را نیز بهبود می‌بخشند.

سازمان‌های منطقه‌ای مدیریت صید تون ماهیان در سراسر جهان در تلاشند تا فرایندهای پایبندی خود را تقویت کنند تا پاسخ‌گویی و شفافیت بیشتری ایجاد شود. برای مثال:

کمیسیون تون‌ ماهیان گرمسیری میان قاره‌ای ‌آمریکا (IATTC) سال گذشته جلسه ویژه‌ای برای کمیته پایبندی خود برگزار کرد تا راه‌های بهبود روش‌های ارزیابی را بررسی کند. در پی این جلسه، برنامه کاری زمان‌بندی‌شده‌ای تصویب شد که هدف آن تقویت این روش‌ها است و شامل تدوین پاسخ‌های مشخص برای دسته‌های مختلف تخلفات می‌شود.
کمیسیون بین‌المللی حفاظت از تون‌ ماهیان اقیانوس اطلس (ICCAT) از جدول استاندارد شده‌ای برای پاسخ به تخلفات استفاده کرد که در سال ۲۰۲۲ تصویب شده بود و این جدول به عنوان راهنما برای بررسی عملکرد کشورهای عضو به کار گرفته شد. علاوه بر این، ICCAT مقررات مربوط به انتقال محموله‌ها را تقویت کرد تا رعایت قوانین در این فعالیت بهتر تضمین شود.

گزارش کوتاه ISSF درباره فرایندهای پایبندی در RFMOs بر اهمیت وجود سیستم‌های شفاف و مؤثر تأکید می‌کند که باعث ایجاد اعتماد و اطمینان در مدیریت صیادی سازمان‌های منطقه‌ای می‌شوند.

پیشرفت در مدیریت ابزارهای تجمیع ماهی (FAD)

ابزارهای تجمیع ماهی Fish aggregating devices FADs) ) به طور گسترده در صیادی تون استفاده می‌شوند و مدیریت مؤثر این ابزارها اهمیت زیادی دارد. گزارش ما درباره مدیریت FAD بهترین روش‌ها را معرفی کرده و پیشرفت‌های سازمان‌های منطقه‌ای مدیریت صیادی (RFMOs) در اجرای این روش‌ها را بررسی می‌کند. عناصر کلیدی مدیریت مسئولانه FAD شامل محدود کردن تعداد ابزارهای مستقر شده، ترویج طراحی‌های غیرگیرکننده و قابل تجزیه زیستی و تقویت سیستم‌های ردیابی و گزارش‌دهی است. اجرای این اقدامات به کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی کمک کرده و صیادی پایدارتر را ممکن می‌سازد.

در میان سازمان‌های منطقه‌ای مدیریت صیادی ، کمیسیون تون اقیانوس هند (IOTC) تاکنون پیشتاز در اتخاذ قوی‌ترین تدابیر مدیریت FAD بوده است. در سال ۲۰۲۴ این کمیسیون مقررات جدیدی تصویب کرد که تعریف واضحی برای FADهای قابل تجزیه زیستی ارائه می‌دهد و زمان‌بندی دقیقی برای استفاده اجباری از آن‌ها تعیین کرده است. همچنین یک ثبت‌نام سراسری برای FADها، سیستم استاندارد علامت‌گذاری، ردیابی و نظارت پیشرفته، گزارش اجباری در مورد FADهای گم‌شده یا رها شده و قوانین سخت‌گیرانه‌تری برای فعال‌سازی و غیرفعال‌سازی بویه‌های FAD ایجاد کرده است.

کمیسیون بین‌المللی حفاظت از تون‌ ماهیان اقیانوس اطلس (ICCAT) نیز پیشرفت‌های چشمگیری داشته است. در سال ۲۰۲۴ICCAT برنامه‌ای مرحله‌ای برای کاهش تعداد FADهای شناور تصویب کرد و متعهد شد که تا سال ۲۰۲۸ فقط از FADهای کاملاً غیرگیرکننده، بدون تور و ساخته شده از مواد قابل تجزیه زیستی استفاده کند.

توسعه استراتژی‌های برداشت

استراتژی‌های برداشت که به نام روش‌های مدیریتی (MP) نیز شناخته می‌شوند، روشی ساختارمند و مبتنی بر علم برای مدیریت پایدار صیادی هستند. این استراتژی‌ها شامل برنامه‌های نظارت، ارزیابی ذخایر، قواعد کنترل برداشت harvest control rules (HCRs) ) و اقدامات مدیریتی از پیش تعیین شده‌ای می‌شوند که با اهداف بلندمدت صیادی همسو هستند.

با مشخص کردن فرایندهای تصمیم‌گیری قبل از تغییر وضعیت ذخایر، استراتژی‌های برداشت به سازمان‌های منطقه‌ای مدیریت صیادی (RFMOs) این امکان را می‌دهند که به صورت شفاف و پیوسته به تغییرات وضعیت ذخایر تون پاسخ دهند. این موضوع به خصوص کمک می‌کند تا تصمیم‌های مدیریتی از فشارهای سیاسی کوتاه‌مدت مصون بمانند و نقش هدایت علمی تقویت شود.

ISSF و شرکایش سال‌هاست که به تصویب استراتژی‌های برداشت جامع با قواعد کنترل برداشت و نقاط مرجع مشخص تأکید دارند. در سال‌های اخیر سازمان‌های منطقه‌ای مدیریت صیادی در پیشبرد این چارچوب برای ذخایر کلیدی تون ماهیان پیشرفت‌های قابل توجهی داشته‌اند. یک نمودار جدید از ISSF نقاط عطف به دست آمده در همه این سازمان های منطقه ای را نشان می‌دهد.

پیشرفت‌های اخیر سازمان‌های منطقه‌ای مدیریت صیادی (RFMOs) شامل موارد زیر است:

کمیسیون صید در اقیانوس آرام غربی و مرکزی (WCPFC) پیشرو در پذیرش استراتژی‌های برداشت، در سال ۲۰۲۲ روش مدیریتی (MP) برای تون اسکپ‌جک (skipjack) اجرا کرد. در سال ۲۰۲۳، این روش را با کنترل‌های جدید بر میزان صید و تلاش‌های صیادی برای تون‌های گرمسیری عملیاتی کرد و قاعده کنترل برداشت برای تون آلباکور شمالی اقیانوس آرام را تصویب نمود.
سال گذشته ICCAT استراتژی برداشت برای تون باله آبی اطلس (Atlantic bluefin) را تصویب کرد که پیچیدگی‌های ترکیب ذخایر را در نظر می‌گیرد. پیشرفت‌های دیگر شامل تعیین هدف مدیریتی برای تون اسکیپ‌جک، پیشرفت در جهت پذیرش روش مدیریتی برای تون آلباکور و تصویب اهداف موقت برای تون‌ ماهیان چشم درشت (bigeye)، زردباله (yellowfin) و اسکیپ‌جک (skipjack) است.
IATTC گروه گفت‌وگوی میان دانشمندان و مدیران را برای تسریع توسعه روش‌های مدیریتی در سال ۲۰۲۵ راه‌اندازی کرد. این کمیسیون توافق کرد که با WCPFC برای تدوین یک روش مدیریتی جامع برای تون آلباکور جنوبی همکاری کند. همچنین IATTC استراتژی برداشت برای تون آلباکور شمالی اقیانوس آرام را با قاعده کنترل برداشت تصویب کرد و نقاط مرجع موقت برای تون اسکیپ‌جک را تعیین نمود.
IOTC نیز روش مدیریتی برای تون اسکیپ‌جک را تصویب کرده است.

پذیرش سیستم‌های نظارت الکترونیکی (EM) برای بهبود پوشش نظارت ها

برنامه‌های نظارتی همچنان نقش بسیار مهمی در رصد فعالیت‌های صیادی و جمع‌آوری داده‌های لازم برای مدیریت پایدار صیادی دارند. گزارش ISSF درباره الزامات نظارت بهترین روش‌ها را معرفی کرده و پیشرفت‌های سازمان‌های منطقه‌ای مدیریت صیادی (RFMOs) را ارزیابی می‌کند.

سیستم‌های نظارت الکترونیکی (EM) به عنوان ابزاری ضروری برای برنامه‌های نظارت به منظور افزایش شفافیت و پاسخگویی در صیادی تون به‌کار گرفته شده‌اند. این سیستم‌ها به ویژه برای کشتی‌های بزرگ longline که پوشش ناظر انسانی در آن‌ها محدود است، امکان جمع‌آوری داده‌های دقیق و جامع درباره فعالیت‌های صیادی را فراهم می‌کنند.

سازمان‌های منطقه‌ای مدیریت صیادی به تدریج نقش نظارت الکترونیکی را در بهبود روش‌های پایش، کنترل و نظارت به رسمیت شناخته‌اند. در سال ۲۰۲۳IOTC و ICCAT استانداردهای EM را پس از سال‌ها کار فنی و مذاکره تصویب کردند. همچنین در سال ۲۰۲۴ هر دو کمیسیون IATTC و WCPFC استانداردهای حداقلی موقت برای EM در تمام انواع اصلی ادوات صیادی معرفی کردند که این پیشرفتی مهم در مسیر اجرای گسترده‌تر EM به شمار می‌رود.

همان‌طور که در فرآیندهای تطابق، مدیریت ابزارهای تجمیع ماهی (FAD) ، استراتژی‌های برداشت و نظارت الکترونیکی مشاهده می‌شود سازمان‌های منطقه‌ای مدیریت تون در حال پیشرفت قابل اندازه‌گیری به سوی مدیریت پایدارتر و شفاف‌تر صیادی هستند. این پیشرفت‌ها نشان‌دهنده تعهد روزافزون به تصمیم‌گیری مبتنی بر علم، پاسخگویی و حفاظت از اکوسیستم است.

اگرچه چالش‌های قابل توجهی باقی مانده است، پیشرفت‌هایی که هر سال توسط RFMOs انجام می‌شود، در گزارش‌های ISSF درباره بهترین روش‌های RFMOs مستند شده‌اند نشان‌دهنده حرکت مداوم رو به جلو است. ادامه همکاری، نوآوری و پایبندی به بهترین روش‌ها برای تضمین سلامت بلندمدت جمعیت‌های تون و محیط‌های دریایی که به آن‌ها وابسته‌اند، ضروری خواهد بود.

[1] به موادی گفته می‌شود که موجب گیر افتادن یا درهم‌پیچیدن موجودات دریایی (مثل لاک‌پشت‌ها، کوسه‌ها یا سایر ماهیان) نمی‌شوند.

تعداد بازدید: ۸

لینک کوتاه: کپی کن!