گزارش به اعضا: با قرار گرفتن در طرح آزمایشی، ارز حاصل از صادرات آبزیان یک قدم به خروج از نیما نزدیک شد

با توجه به تصمیم بانک مرکزی به خروج بخش کشاورزی از شمول قیمت گذاری دستوری (نیما) یک طرح آزمایشی در حال انجام است و صادرات بخش آبزیان به عنوان یکی از منابع درآمد ارزی کشور به عنوان پایلوت مورد توجه بانک مرکزی قرار گرفته است

در جلسه ای که در تاریخ 13/05/1403 از ساعت 14 تا 16 در مرکز مبادلات ارزی ایران با حضور آقایان دکتر نبی زاده مشاور رئیس بانک مرکزی و شهیدی مدیر حوزه مدیریت این مرکز و همچنین آقایان چاغروند نماینده اتاق ایران، لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران، رضایی رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران، غفرالهی از انجمن صادرکنندگان شیرینی و شکلات، نوری عضو هیئت مدیره و خدایی دبیر اتحادیه تولید و تجارت آبزیان ایران برگزار شد مقدمات حذف ارز نیمایی از بخش کشاورزی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و راه کارهای آن مورد بررسی قرار گرفت.

در این جلسه موارد ذیل مطرح گردید:

1) اولاً اعلام شد که درخواست ایجاد تفاوت میان ارز حاصل از صادرات بخش کشاورزی و ارز حاصل از صادرات پتروشیمی و فولاد و … به صورت کلی مورد تایید بانک مرکزی قرار گرفته و به مرکز تبادلات ارزی دستور داده شده سامانه ای برای این کار طراحی نماید.

2) بخش هایی از کلیات سامانه مذکور ارائه شد که سازوکار اجرایی این طرح را عملیاتی کند.

3) از بخش خصوصی درخواست شد که نظرات خود را برای عملیاتی بودن این کار ارائه نماید که موارد متعددی توسط نمایندگان بخش خصوصی پیشنهاد گردید.

4) ساختار اصلی این سامانه بر این قرار گرفته است که:

4-1) بر خلاف رویه فعلی، بانک مرکزی تعیین کننده قیمت نبوده و خریدار ارز صادرکننده یا فروشنده ارز به واردکننده نخواهد بود بلکه فقط نقش کارگزاری را دارد و لذا مالک ارز صادرکننده و خریدار آن واردکننده است.

4-2) صادرکننده ارز حاصل از صادرات خود (کوتاژ صادراتی) را در یکی از صرافی هایی که مورد تایید است عرضه کرده و گواهی سپرده ارزی (تایید این که این مقدار ارز واقعاً وجود دارد) در سامانه ارائه می نماید و کف قیمت فروش خود را نیز اعلام می کند.

4-3) واردکننده که تاییدیه ثبت سفارش خود را از بانک مرکزی گرفته گواهی سپرده ریال خود را نزد یکی از بانک های عامل به سامانه ارائه و بارگزاری می کند و سقف قیمت خرید خود را نیز اعلام می نماید.

4-4) سامانه بدون ورود به قیمت دستوری، بر اساس قیمت های اعلامی خریدار و فروشنده مبادله را انجام داده و رفع تعهد ارزی صادرکننده همزمان با تخصیص ارز واردکننده انجام می گردد.

5) با توجه به ضرورت وجود سفارش مناسب برای ارز صادرکنندگان، مقرر شد که بانک مرکزی (مرکز مبادلات ارزی) سرفصل های نیازهای وارداتی بخش های مختلف را مشخص و جلسه بعدی با حضور واردکنندگان به صورت مشترک برگزار شود.

6) به لحاظ ضرورت انجام کار به صورت پایلوت مقرر شد که در حال حاضر فقط ارزهای حاصل از صادرات آبزیان، گل و گیاه، شیرینی و شکلات و زعفران وارد این پروسه شود و در صورت موفقیت و رفع نواقص ادامه یابد.

7) مقرر شد که هر کدام از تشکل های صادراتی فوق به صورت آزمایشی تا حد 100 هزار دلار ارز صادرکنندگان خود را در یکی از مبادی تامین و انتقال ارز در کشورهای همسایه وارد این سامانه نماید.

با توجه به عدم موفقیت تالار دوم که سال گذشته راه اندازی شد به نظر می رسد که خود این حرکت که عزم جدی به وجود آمده تا تفاوت ماهوی میان ارزش ارز حاصل از صادرات غیر نفتی (صادرات همت) با صادرات نفتی و مشتقات آن و فولاد و… (صادرات نعمت) قائل شوند موفقیت خوبی برای بخش خصوصی است. طبیعی است که در عمل ممکن است این هدف با چالش هایی مواجه باشد که می بایست قدم به قدم نسبت به رفع آنها اقدام گردد.