گزارش بیست و یکمین جلسه کمیته ماهی در قفس اتحادیه
پیرو هماهنگی با آقای مهندس جدی مسئول جدید پروژه ماهی در قفس اتحادیه ،بیست و یکمین جلسه کمیته در روز دوشنبه 16/08/1401 از ساعت 14:15 تا 16:30 با حضور آقایان خدایی، سمامی ، شهیدیان، نیری، گلپور، شاهرخی، نوروزی و لطفی از اتحادیه وآقایان مهندس ایزدی، مهندس جدی، مهندس سیدی از سازمان شیلات ایران و آقای ابقایی (سر دبیر مجله اقتصاد دریا) به عنوان میهمان در سالن جلسات طبقه سوم سازمان شیلات ایران برگزار شد.
در ابتدای جلسه جناب آقای مهندس جدی اظهار فرمودند که حضور این مجموعه از پیشکسوتان و فعالان صنعت قفس را بسیار مثبت میبینم و امیدوارم که بتوانیم از حضور شما استفاده کنیم و تسهیل سازی انجام دهیم همچنین نظراتی که دوستان می‌فرمایند بسیار مفید خواهد بود. هفته گذشته بنده به عنوان اولین سفر کاری به بوشهر رفتم و بعد از سال‌های طولانی متوجه تغییرات بسیار زیادی شدم. طی دو روز سفر و بازدید از این استان، در مقایسه سال های شروع صنعت میگو و قفس را در بدو شروع با یکدیگر مقایسه کنم، صنعت قفس در حال حاضر بسیار جلو‌تر است، در ابتدا صنعت میگو به این صورت پیشرفته نبود و سختی‌های زیادی داشت. طبیعی است صنعتی که تازه است سختی‌های زیادی را باید تحمل کند تا جا بیافتد و این مشقت‌ها را باید افراد پیشتاز بدوش بکشند. امسال که دوباره گزارش توسعه صنعت قفس یونان را دیدم متوجه شدم که یونان هم سه بار این درد را متحمل شده است:
دفعه اول بچه ماهی نداشتند ، دومین بحران مشکلات مربوط به سازه و نهاده‌ها و بحران سوم آن‌ها مشکل بازار بود ، ولی با تمام دشواری‌ها یونانی‌ها توانستند از این مشکلات عبور کنند.
به نظر من در قضیه بازار ماهی در قفس، همانطور که الان که می‌بینیم محصولی نداریم که بفروشیم. تا محصول به پنج هزار تن نرسد اسم آن محصول نیست. مشکل دیگراین است که دولت در گذشته اعتبارات ملی داشت ولی اکنون دوران ریاضت است . توصیه بنده این است که جلسات ماهی یک بار را در حضور شیلات با صاحبان صنایع شیلاتی استان‌ها برقرار کنیم و با ایجاد رابطه‌های نزدیک‌تر و دوستی بیشتر به حل مشکلات کمک کنیم. در بحث‌های مطالعات و هماهنگی‌ها و هر آنچه که از دست بنده بر بیاید آنچه که به متولی کار واگذار شده است را در خدمت شما هستیم و یقین دارم که مشکلات حل خواهد شد.
آقای خدایی به معرفی کمیته ماهی در قفس اتحادیه و اهداف کمیته پرداختند و پس از معرفی حاضرین بر موارد زیر تاکید نمودند:
- همه ما بر این که آینده این صنعت روشن است و از تجربه میگو باید درس بگیریم اتفاق نظر داریم.
- در شروع صنعت میگو دولت حمایت‌های زیربنایی زیادی انجام داد ولی اکنون کمرنگ شده و متاسفانه اقتدار سازمان شیلات مانند گذشته نیست.
- مصوبه قبلی جلسه ما با جناب آقای ایزدی این بود که تقاضا و درخواست‌هایی که از دولت داریم (که الزاما حمایت های مالی نیست)را به صورت رسمی اعلام کنیم که خدمت شما خواهیم فرستاد.
آقای سمامی با نام و یاد خدا و تبریک به جناب آقای جدی فرمودند که باید دست به دست هم بدهیم تا مشکلات صنعت قفس حل شود این مطالبی که آقای جدی در رابطه با میگو مطالب خوبی فرمودند که در سال های اولیه میگو دولت حمایت‌های بسیاری کرد و بخش خصوصی به تنهایی نمی‌توانست آن مشکلات را به سرانجام برساند و باید بخش دولتی هم کمک می کرد که همین طور هم شد. دولت آن گونه که در گواتر به صنعت میگو کمک کرد به صنعت قفس کمک نکرد. این صنعتی است که خیلی از مردم وارد آن شدند و مشغول به کار هستند و امکان اینکه بخواهیم به تنهایی و فقط بخش خصوصی این کار را انجام بدهد وجود ندارد. ادامه و حیات این صنعت بدون حمایت دولت اصلاً امکان پذیر نخواهد بود. اولین خواهشی که دارم این است که وضعیت شیلات را مشخص کنید و بفرمایید که سازمان شیلات چه رویکرد و چشم‌انداز‌هایی دارد و برای رسیدن به آن چشم انداز چه امکانات و تمهیداتی را تدارک دیده؟
آقای گلپور اظهار فرمودند :
- یکی از مشکلات مهم ما مربوط به بازار است و این که حداقل ظرفیتی را باید رعایت کنیم تا به حداقل استاندارد ورود به بازار برسیمِ. همچنین قیمت ماهی باید قیمتی رقابتی باشد ما رقبای سرسختی مثل ترکیه و شیلی داریم.
- برای آن که واحدهای تولیدی بتوانند رونق بیشتری بگیرند سیاست کمیته بر این شد که زنجیره‌های ارزش شکل بگیرند و قرار بر این شد یک زنجیره در استان‌های شمالی و یک زنجیره در جنوب با حداقل حلقه‌هایی که ممکن است راه اندازی کنیم.
- به واسطه همین موضوع مدتی طول کشید که بتوانیم در مازندران حلقه‌های زنجیره را تقریباً شکل دادیم.
مهندس جدی در رابطه با مبحث قراردادها فرمودند که بندهایی وجود دارد که در آن‌ها بند “تابع جریمه” دیده شده که بعداً شکایت‌ها بسیار کمتر خواهد شد. همچنین برای افرادی که از نظر مالی مقداری ضعیف هستند، حجم کار آن‌ها کمتر است و یا در منطقه محروم قرار دارند می‌توانند از سرمایه در گردش صندوق کارآفرینی بهره مند شوند.
آقای نیری فرمودند: - متاسفانه ما نمونه‌های زیادی را شاهد بودیم که با نصب قفس‌های غیر استاندارد کل سرمایه‌هایشان از بین رفت و متقاضی ورشکست شد.
- پروژه‌هایی بسیار بزرگی تا کنون انجام شده ولی اکثرا با ظرفیت‌های بسیار کمتر شروع می‌کنند، که برای همین ظرفیت‌های اندک هم مشکل وجود دارد. به صورت خلاصه و شفاف خدمت شما عرض می کنم شخصاً شاهد تولد و مرگ چند پروژه بودم.
- این را هم بگویم که قفس مسیر خودش را به خوبی طی کرده ولی هنوز یک سری ضعف‌ها وجود دارد ولی این ضعف ها را مربوط به ذات صنعت نباید‌گذاشت.
- پیرو صحبت‌های آقای خدایی و آقای سمامی ما با کمبود سه موضوع بسیار مهم مواجه هستیم:
1. مسئله مالی 2. مسئله فروش 3. مسئله آموزش: که شاید ام المسائل‌باشد. واقعیت این است که از همه طرف چه در بخش خصوصی چه در بخش دولتی مقداری چشم و گوش بسته وارد ماجرا می‌شویم و به طور خلاصه عرض کنم ما در بحث آموزش ضعف داریم هم به متقاضی باید آموزش داده شود هم به مجموعه‌های دامپزشکی، محیط زیست و هم به هر کسی در این صنعت حضور دارد. اگر آموزش بود و به ما یاد میدادند که راه و چاه کدام است خیلی از مشکلات الان را نداشتیم. منظور از آموزش این نیست که یک سمینار دو ساعته بگذاریم و یک گواهینامه بدهیم، دوره آموزشی باید حداقل یک دوره ۲۰۰ الی ۳۰۰ ساعته باشد.
آقای خدایی در تایید سخنان آقای نیری فرمودند که آموزشی یک بحث بسیار جدی است. همانطور که قبلا در مورد میگو از آموزش شروع کردیم و چندین دوره آموزشی در تایلند و فیلیپین داشتیم و نمایندگان (FAO) و کارشناس بنگلادشی به ایران آمدند و باید در مورد قفس هم مجددا این امر مهم را تکرار کنیم.
آقای شهیدیان پیرو صحبت های سایر دوستان که برخی از مشکلات را عنوان کردن فرمودند فقدان نیروی انسانی مجرب یک واقعیت است و یک سری اتفاقات به دلیل کمبود نیرو انسانی کارآموزده بر سر سازهها می‌آید. چرا که نیروی انسانی کافی و با دانش وجود ندارد تا بتواند به خوبی این سازهها را نگهداری و تعمیر کند؛ کمبود نیروی مجرب و کارآمد سبب رخداد یکسری اتفاق های ناگوار حتی در پروسه تولید نیز می‌شود.
آقای ایزدی فرمودند که در این حوزه ما یک طرح توانمندسازی نیروهای انسانی را آماده کرده‌ایم و با سازمان تحقیقات هم جلسات مشترکی برگزار نموده‌ایم، این طرح کامل است و تمام بخش‌های درسی با جزئیات وجود دارد منتها تأمین اعتبار نشد یعنی ما می‌خواستیم نقش دولت را ایفا کنیم ولی برای آموزش خود بخش خصوصی باید اقدام کند.
آقای شهیدیان در ادامه توضیح مشکلات، به معضل‌های فقدان سایت پشتیبان. عدم تخصیص سوخت(بنزین و گازوئیل) ، کمبود بچه ماهی و خوراک با کیفیت ،اسکله پشتیبان ، آلودگی های ناشی از پرورش، و لکه نفتی و …
آقای جدی در پاسخ به صحبت‌های آقای شهیدیان فرمودند که یک سری از مشکلات وجود دارد که دست ما نیست و هرکدام متولی خاص خودش را دارد مثلاً لکه نفتی متولی دارد . همچنین بحث ابتلا به بیماری است که بهترین تدبیر برای آن بحث بیمه و واکسیناسیون است. شماها خیلی نخواهید که دولت در امور سرکشی کند اگر من به عنوان دولت به یک قسمت وارد شوم شک نکنید که به قسمت دیگر ضربه‌ای وارد کرده‌ام (به یک حلقه خدمت کرده اما به حلقه دیگری ضربه وارد می‌کنم) کمک‌های دولت باید از روی ضرورت باشد. ما باید به مسائل بزرگ مثل زمین‌های پشتیبان، اسکله پشتیبان، سوخت، استاندارد، بیمه و… بپردازیم و برنامه اصلی ما برای کار این است و تلاشمان را می‌کنیم تا بر روی همین بروکراسی کار کنیم.
- آقای نوروزی با معرفی خود و شرکتشان بابت تشکیل این جلسه تشکر نمودند و فرمودند: که مشکلات زیادی بر سر راه وجود دارد که بنده به مهم‌ترین آن‌ها از نظر خود اشاره می‌کنم:
- همانطور که آقای نیری فرمودند بحث استاندارد قفس‌ها بحث واقعاً جدی بوده و بیش از ۶۰ درصد اتفاقاتی که در قفس رخ داده لزوماً ناشی از عدم توانایی پرورش دهندها نیست.
- موضوع دوم بحث بیمه است ما نیاز به یک بیمه واقعی داریم ؛ بیمه‌ای که بتواند به موقع و با پوشش درست خدمات‌دهی بکند ولو اینکه گران باشد می‌تواند بسیاری از مشکلات را حل نماید.
- موضوع سوم بانک‌ها هستند که یک چالش بزرگ محسوب می شود و در فرایند اعطای تسهیلات اتفاقات دست به دست هم می‌دهند تا هزینه تمام شده تولید بالا برود و نتوانیم با دنیا رقابت کنیم.
آقای شاهرخی با نام و یاد خدا به معرفی خود و مجموعه راموز پرداختند و فرمودند: - در بحث قفس اساسی ترین مشکل بحث بازار است. اگر سازه، بچه ماهی، غذا، تیم تولید و همه چیز خوب بود در مرحله آخر باز هم برای فروش به مشکل می‌خورم و این خود معضل بسیار بزرگی است، به نظر بنده اولین راهی که شیلات می تواند کمک بکند یک سال یا دوسال خرید تضمینی است.
- موضوع دوم بحث آمارهای اشتباه است شاید قسمتی از این آمارهای اشتباه مربوط به خود سیستم سازمان شیلات باشد.
آقای خدایی در آخر جلسه فرمودند که ما همراه با مشکلات راهکار‌ها را هم ارائه خواهیم داد و با تشکیل زنجیره ارزش بسیاری از مشکلات حل خواهد شد فقط بستر حمایتی شیلات باید وجود داشته باشد.در تمام حوزه‌هایی که بحث شد بخش عمده‌ای با هماهنگی بخش خصوصی رفع خواهد شد اما بالاخره حمایت هم لازم است. در پایان موارد ذیل مورد تصویب واقع گردید:
1. مقرر شد جمع بندی نهایی مشکلات طی یک نامه به صورت مکتوب به سازمان شیلات ارسال گردد.
2. کمیته ماهی در قفس اتحادیه در جلسات بعدی مشکلات و راهکار‌های پیشنهادی را به سازمان شیلات ارائه دهد.
جلسه با ذکر صلوات در ساعت 16:30 خاتمه یافت.
