در جلسه مشترک کمیته ماهی در قفس اتحادیه با اندیشکده توسعه پایدار آبزیان ایران مطرح شد: نگاه ویژه اندیشکده و اتحادیه به صنعت قفس و همکاری با شیلات برای تدوین نقشه راه توسعه این صنعت

این جلسه روز دوشنبه 23/08/1401 از ساعت 14:15تا 16:30 با حضور آقایان لاهیجانیان و مجتبوی از اندیشکده توسعه پایدار آبزیان و آقایان خدایی، سمامی، تخم‌پاش، نیری، فرش فروش، و لطفی از اتحادیه و آقای ابراهیمی به عنوان میهمان از اندیشکده ایتان در سالن جلسات دفتر اتحادیه برگزار شد.

آقای مجتبوی با تشکر از اتحادیه بابت هماهنگی جلسه و حضور دیگر عزیزان توضیحاتی در رابطه با اندیشکده توسعه آبزیان ارائه کرده و فرمودند اندیشکده از همان ابتدا نگاه ویژه‌ای به قفس داشت و با مطرح بودن بحث امنیت غذایی در سال‌های آینده اهمیت قفس دوچندان می‌شود و قطعاً ما با نگاه ویژه‌ای در حال بررسی نقش پرورش ماهی در قفس هستیم.

آقای لاهیجانیان اظهار داشتند که طبق فرمایش جناب وزیر بزرگترین چالش صنعت، بحث سرمایه‌ گذاری است و دولت برای توسعه صنعت قفس باید مشکلات اساسی را در اولویت قرار دهد و در طرح کشاورزی‌ قراردادی به قفس اشاراتی داده شده است. همچنین در رابطه با شکل گیری الگوی موفق اشاره کردند که به غیر از مدلی که در حال اجرا است ما به دنبال مدلی جامع برای معرفی سایر پرورش دهندگان هستیم، خوشبختانه بخش‌های داخلی هم علاقمند هستند و این مدل در حال شکل گیری است.

آقای خدایی در پاسخ به جناب لاهیجانیان فرمودند که بحث سرمایه گذاری یک نقطه ضعف است ولی موضوع اصلی پشتیبانی و حمایت از پرورش دهندگان است و آن مهم میسر نخواهد شد مگر اینکه اقتدار به سازمان شیلات بازگردد. اگر این اقتدار درست شود مشکلات دیگر با کمک بخش خصوصی حل خواهد شد. اگر بخواهیم یک نقشه کلان تدوین کنیم مهمترین رکن این است که دولت نقش تسهیل‌گری داشته باشد و بتواند فرایندها را اصلاح کند و تضاد و تعارض بین سازمان ها را برطرف نماید و یا انتظارات حداقلی را برآورد (مثلا قرار دادن سوخت ارزان قیمت در اختیار پرورش دهندگان)

آقای تخم پاش فرمودند که در زمان مسئولیت جناب لاهیجانیان در شیلات اسکله‌هایی در جنوب احداث شد ولی در شمال این اتفاق نیفتاد، مشکل عمده شمال نبود اسکله‌ و زمین برای احداث سایت پشتیبان است. در جنوب کشور با توجه به چهار فصل بودن آن ناحیه و وجود مواهب الهی بسیار زیاد، هنوز محتاج واردات بچه ماهی از خارج هستیم و از ماهیان با ارزشی مثل میش و تون غافل شده‌ایم. در رابطه با آموزش نیز باید به کمک اندیشکده آموزش‌های لازم در اختیار فعالین قرار بگیرد. معضل بعدی فرهنگ سازی درست برای مصرف ماهی است؛ ذائقه مردم سازگاری لازم را پیدا نکرده پس باید در سمت ترویج این فرهنگ حرکت کنیم. یکی دیگر از مشکلات عمده جامعه ما کمبود اشتغال است اگر ما بتوانیم برای هر خانواده یک اشتغال ایجاد کنیم توانستیم آن خانواده را نجات دهیم شخصی که میخواهد اشتغال ایجاد کند دولت رسالت دارد از او حمایت کند ولی در عمل اینگونه نیست.

آقای سمامی از اینکه اندیشکده نگاه ویژه‌ای به قفس دارد تشکر کردند و فرمودند که قفس صنعت تازه‌ای نیست که بخواهیم آن را طراحی کنیم، زمانی که ما به دریا می‌رویم با چالش‌های زیادی مواجه هستیم و فرصت آزمون و خطا نداریم پس بدون حمایت دولت این تولید امکان پذیر نخواهد بود.

دولت باید طرح و چشم انداز‌هایش را تعیین کند؛ بخش خصوصی و دولتی دقیقاً مثل دو بال یک کبوتر هستند که باید با هم عمل کنند اما ما از بخش دولتی جلوتر رفتیم و ضرر کردیم اگرچه این ضررها الان سرمایه‌های ما هستند و دولت باید از این سرمایه و تجارب استفاده کند. ایشان در ادامه به توضیح چند مشکل عدیده دیگر همچون: صدور مجوز‌ها، نبود یک چارچوب مشخص قبل از ورود به دریا و فقدان مرکزیت سازمان‌های ذیربط و وجود سردرگمی در این صنعت پرداختند.

آقای نیری اظهار داشتند که ما بجای حل مشکلات مدام در حال بازگو کردن آن‌ها هستیم، حتی اگر شما امروزه به کارگران مزرعه مراجعه کنید تمام مسائل را به صورت کاملاً واضح خدمت شما اعلام می‌کنند ولی متأسفانه مشکل اصلی ما کمبود نقدینگی بوده و دیگر مسائلی که بدون صرف هزینه قادر به حل شدن هستند رها شده‌اند‌. در حال حاضر ما به راه اندازی مجموعه‌ای کامل توسط چند تن از بزرگان صنعت در بخش خصوصی و دولتی نیاز داریم تا الگویی برای تولید کنندگان باشد. با توجه به ناتوانی دولت در حمایت‌های مالی، بیشتر از هر زمان دیگر ما به حمایت‌های معنوی دولت نیاز داریم، به طور مثال: اندیشکده می‌تواند با تدارک دیدن چندین دوره آموزشی در دانشکده‌ها به حل یکی از بزرگترین مشکلات ما یعنی آموزش کمک کند. در بحث دعوت از سرمایه‌گذاران و افراد توانمند این رسالت دولت است که از بنیاد‌های بزرگی مثل برکت، آستان قدس رضوی و… دعوت نماید تا این ها بتوانند مجموعه‌های کوچک را پوشش داده تا یک زنجیره بزرگ شکل گیرد؛ اما ما هنوز نتوانسته‌ایم آن اعتماد را ایجاد کنیم که این افراد حاضر به سرمایه گذاری شوند.

 آقای فرش فروش به مشکلات نبود بیمه، نهاده‌های با کیفیت و قیمت مناسب، حمایت‌های دولتی و بازار اشاره کردند و اظهار کردند که با وجود مشقت‌های فراوان ما هنوز در حال تولید هستیم و به حمایت‌های دولت نیازداریم.

آقای مجتبوی فرمودند با توجه به صحبت‌هایی که مطرح شد و تجارب شخصی، ما باید از یک نقطه شروع کنیم و به عنوان پیشنهاد، اندیشکده بر اساس دیدگاه و چارچوب‌های خود پرسشنامه‌ای تنظیم نموده و در اختیار تولیدکنندگان قرار دهد تا برآیند‌ها و چالش‌های اصلی مشخص گردد تا به حل چالش‌های اصلی مثل کمبود نیروی کاری ماهر بپردازیم .

آقای لاهیجانیان فرمودند زمانی که ما از بٌعد اندیشکده به بحث نگاه می‌کنیم اینطور به نظر می‌رسد که یک حکمرانی ناتوانی زمام کار را در دست داشته و مسبب این مشکلات شده است. اما آنچه مسلم است این است که این موضوعات و گرفتاری‌ها را ما در تمام قسمت‌های کشور شاهد هستم که حاصل آن ناامیدی بوده. پیچیدگی بروکراسی در طول زمان، مدیریت را برای انجام کار ناتوان می‌کند یا مدیران ناتوان نمی‌توانند برای پیچیدگی‌های زیاد، کاری انجام دهند. در این مملکت هر کاری برای شکل‌گیری نیاز به یک طرح قانونی دارد و شکل‌گیری قانونی کار، با این حداقل‌ها کار بسیار دشواری است؛ ما می‌توانیم طرح توسعه دریا محور را در برنامه هفتم توسعه قرار داده و با تشکیل یک سازمان و اصلاح این نهاد، مشکلات را حل کنیم. قفس یک نهاد مشترک بوده که شیلات یک بخش از آن است و ما باید با ایجاد انگیزه و اشاره بیشتر به بحث اشتغال‌زایی، به مسئولین را یادآوری نماییم تا هزینه‌های زیربنایی این صنعت را تأمین کنند؛ به دنبال آن نیز گره‌های بعدی مثل پیشران‌های صنعت و بحث سرمایه‌گزاری‌ حل خواهند شد. دقیقا همانند کاری که دولت در گواتر و سایر مناطق برای میگوانجام داد. با توجه به زیر بناهای موجود و بررسی‌های زیادی که انجام شد ما به این نتیجه رسیدیم که منطقه مکران پتانسیل‌های لازم را برای توسعه شیلات در برنامه هفتم را دارد و با متمرکز کردن انرژی و تشکیل یک پایگاه قوی می توانیم این توسعه را به خوبی انجام دهیم.

در پایان جلسه موارد ذیل مورد تصویب واقع گردید:

1. مقرر شد جمع بندی نهایی مشکلات به همراه راه‌کار‌های پیشنهادی توسط اتحادیه به اندیشکده ارسال گردد.
2. اندیشکده توسعه آبزیان با تنظیم نمودن یک پرسشنامه جامع پیرامون مشکلات صنعت قفس، نسبت به جمع‌آوری اطلاعات و لمس بیشتر مشکلات از پرورش دهندگان اقدام نماید.
3. با توجه به نبود یک الگوی کاملاً موفق در سطح کشور، مقرر شد که با هم‌افزایی بخش خصوصی و دولتی در یک منطقه از کشور (مثل مکران) که دارای پتانسیل‌های لازم است یک مجموعه موفق شکل گرفته تا بتوان از آن به عنوان یک پایگاه قوی برای توسعه استفاده کرد.

جلسه با ذکر صلوات در ساعت 16:30 خاتمه یافت.