تأثیر حیات وحش بر تولید آبزیان/ آثار حفاظت از پرندگان بر آسیب رسانی به منابع آبزیان پرورشی و طبیعی و خسارت به پرورش دهندگان اروپایی
پیشینه
جمعیت برخی از گونه‌های حیوانی حفاظت شده به طور پیوسته در مشاهدات داخلی و ساحلی روستایی اروپا در دهه های گذشته بسیار فراتر از سطوح ثبت شده تاریخی افزایش یافته است. این امر با توجه به حفاظت از آن گونه‌ها مثبت بوده است، اما پیامدهای جانبی ایجاد خسارات شدید بر ذخایر پرورشی آبزی‌پروری و فقر جدی در جوامع طبیعی ماهی دارد. اگرچه این گونه‌ها توسط قوانین اتحادیه اروپا محافظت می‌شوند، اما می‌توان آن ها را به‌عنوان مهاجمین مؤثر در مناطق خاص اروپایی یا حتی در مقیاس پان – اروپایی توصیف کرد که باعث آسیب اقتصادی قابل توجهی به تولید آبزی پروری (هم به طور مستقیم و هم غیرمستقیم) و کاهش تنوع زیستی می‌شوند. فعالیت‌های غارتگرانه یا مخرب آن‌ها خطر بالایی برای حیات بخش‌های آب شیرین و آبزی پروری دریایی، خدمات اکوسیستم و حفظ تنوع زیستی موجود در برکه‌ها، دریاچه‌ها، تالاب‌های ساحلی و همچنین برای معیشت[1] روستایی ایجاد می‌کند.
اثر پرنده شکارچی باکلان بزرگ (Phalacrocorax carbo) در مقیاس پان – اروپایی طی 40 تا 50 سال گذشته یکی از تأثیرگذارترین نمونه های اثرات نامطلوب حفاظت طولانی مدت گونه‌ها در سراسر اتحادیه اروپا است. بخش‌های آبزی پروری و ماهیگیری و همچنین سیستم‌های آب‌های آزاد وحشی (رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و تالاب‌ها) به دلیل حضور این پرندگان آسیب دیده‌اند. جمعیت باکلان بزرگ به طور کلی در این دوره به طور قابل توجهی افزایش یافته و به بیش از 2 میلیون قطعه رسیده است. این جمعیت روزانه بیش از 1000 تن ماهی[2] مصرف می کنند. گمان می رود که جمعیت رو به رشد باکلان ها عامل اصلی شکست فعلی اقدامات برای احیای ذخایر مارماهی[3] اروپایی باشد.
اگرچه مکانیسم‌های انحراف از قانون در سطح اتحادیه اروپا برای برخی از این گونه‌ها مشاهده شده و برنامه‌های مدیریتی پذیرفته‌شده ای نیز در برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا، با پشت سر گذاشتن کلیه مراحل اداری لازم، سوء تفاهم، سوء استفاده‌ها، سهمیه‌های ثابت و محدودیت‌های مکانی و زمانی مورد نیاز محلی در این خصوص مورد توجه قرار گرفته است و مقامات منطقه ای و ایالتی حفاظت از طبیعت، عمدتاً برای حفظ تولید آبزی پروری به روشی مناسب کارآمد تلاش می‌کنند. برخی از این گونه‌ها، اگرچه در برخی کشورها فراوان و یا حتی بیش از حد پرجمعیت هستند، تحت دستورالعمل‌ها بدون استثناء بیشتر محافظت می‌شوند.
گونه‌های وحشی درگیر
- گونه‌های مورد نظر عموماً تحت دستورالعمل حفاظت از پرندگان (2009/147/EC) و دستورالعمل زیستگاه (92/43/EC)، که توسط کشورهای عضو اتحادیه اروپا از طریق قوانین ملی اجرا شده است، محافظت می‌شوند.
- آن‌ها فراوان، حتی پرجمعیت هستند و در برخی از مناطق اروپایی به یک ویژگی تهاجمی دست یافته اند.
اثرات نامطلوب حیات وحش بر آبزی‌پروری
- خسارات مالی مستقیم بر روی ماهی‌های پرورش یافته تجاری برای مصرف انسان و کاهش عملکرد ناشی از مصرف بچه ماهیان.
- خسارات مالی غیرمستقیم (از طریق استرس، کاهش رفاه ، افزایش وزن کمتر و غیره) در ماهیان پرورشی تجاری به دلیل زخمی کردن، آسیب رساندن و کاهش راندمان تولید.
- از بین رفتن منابع پرورش ژنتیکی ماهیان پرورشی (خزانه ژنتیکی، منابع ژنتیکی آبزیان و غیره) که طی چندین دهه از طریق انتخاب طولانی مدت طبیعی به دست آمده است.
- آسیب به سازه‌های پرورش ماهی (استخرها، قفس‌ها ، چرخ دنده‌ها، سدها، آب‌بند‌ها و غیره) باعث فرار ماهیان، تهدید سرمایه ها و ایمنی کارگران و تهدید موجودیت آب‌های با ارزش‌های تاریخی و فرهنگی می‌شود.
- انتقال انگل‌ها، بیماری‌های قابل انتشار آبزیان و گونه‌های مهاجم بیگانه
- بازگشت فضولات و اوتروفیکاسیون اضافی مناطق آبی خاص از طریق مدفوع پرنده‌ها با بار فسفر و نیتروژن اضافه.
- کاهش تنوع زیستی ( به ویژه مارماهی‌ها، ماهی‌های رئوفیل[4]، پرندگان، دوزیستان و نرم تنان) و سایر اثرات منفی بر اکوسیستم‌های آبی (شامل سایت‌های NATURA 2000).
پیشنهادات اجرایی
- ارزیابی مجدد ظرفیت شبکه زیستی زیستگاه‌های مصنوعی و طبیعی این گونه‌های حفاظت‌شده برای بررسی منطقه‌ای از جنبه‌های اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی ضروری است.
- مدیریت موثر و منعطف‌تر اقدامات کنترلی برای کنترل گونه‌های وحشی باید به طور سیستماتیک در تمام کشورهای عضو اتحادیه اروپا و خصوصا در مورد گونه های با جمعیت بیش از حد یا دارای فراوانی گونه‌های حفاظت شده تحت تأثیر اعمال شود.
- تسهیل گری ایجاد یک سیستم جایگزی در سطح منطقه بدون بار اداری بیشتر.
- هزینه مکانیسم‌های کنترل باید از طریق حمایت از محیط زیست و بودجه توسعه روستایی اتحادیه اروپا از طریق بودجه ملی در همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا تأمین شود. جبران خسارات وارده به ذخایر ماهی و سازه‌های پرورشی، به‌ویژه تأسیسات ساخته شده توسط انسان، باید از طریق EMFAF[5] یا بودجه‌های ملی تأمین شود، اما ترجیحاً از طریق مکانیسم‌های مالی تعیین شده برای حفاظت و احیای محیط‌زیست تأمین و سپس پرداخت می‌شود.
- افزایش حمایت از تحقیقات علمی و فنی و نوآوری در بهبود اقدامات حفاظتی موثر، فناوری‌های جدید برای نظارت خودکار و پیشگیری اولیه از آسیب.
- به اشتراک گذاری شیوه‌های بهبود یافته، مروری بر تجربیات بین المللی در مورد کنترل موثر گونه‌های وحشی باید انجام شود. اقدامات مربوط به سیستم های انحراف، مکانیسم‌های تنظیمی و طرح‌های جبران خسارت باید بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا به اشتراک گذاشته شود. مکانیسم[6] کمک به آبزی پروری اتحادیه اروپا می تواند نقش اصلی را در آن ایفا کند.
