نکات مهم گزارش گلاب فیش در خصوص تولید، شرایط بازار و وضعیت تولیدکنندگان میگو و سی بس در جهان – ژانویه تا ژوئن 2023 – سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد FAO
- سیباس و سیبریم
نکات برجسته
تقاضا به سختی ثابت است، قیمتها پایین میمانند
قیمتهای پایین و تقاضای تقریباً ثابت فشار بر آبزیپروران را افزایش میدهد و چشمانداز صنعت بهطور فزایندهای ناپایدار به نظر میرسد. در حالی که تقاضا در سه ماهه اول سال قوی بود، فصل تابستان با کاهش حجم واردات در بازارهای اصلی همراه شد. با زمان پرورش حدود یک سال و نیم برای رسیدن به اندازه قابل فروش، آبزیپروران به زمان بیشتری برای تطبیق با شرایط متغیر بازار نیاز دارند. علیرغم بال رفتن هزینه تولید، قیمتهای خرده فروشی و عمده فروشی ماهی سی بس هم سطح سال 2021 باقی می ماند. اگرچه از زمان اوج قیمتها در اوایل سال 2023 به میزان قابل توجهی، قیمت سیبریم کاهش یافته ولی موجودی محدود این ماهی در سردخانه ها توانسته قیمتها را بالاتر نگه داشته است.
تولید
پیش بینی میشود در سال 2023 برداشت ماهی سیبریم 50.000 تن از ماهی باس پیشی بگیرد و به ترتیب به 310000 تن و 260000 تن برسد. تضعیف تقاضا و قیمتها، آبزیپروران را وادار کرده است که برداشت را کند کنند و با نزدیک شدن به اواخر سال موجودی ماهی بالاتری را حفظ کنند. علیرغم بحران اقتصادی مداوم، تولیدکنندگان ترکیه همچنان نیروی محرکه افزایش برداشت باس دریایی هستند و در سال 2023 5.000 تن بیشتر به بازار عرضه میکنند. در حالی که اخیراً ماهی قزل آلای رنگین کمان و قزلآلای دریای سیاه مورد توجه بسیاری از تولیدکنندگان آبزی پروری در این کشور قرار گرفته است، سیباس و سیبریم با صادرات 500 میلیون دلاری در یک سال معمولی – تقریباً یک سوم ارزش کل صادرات محصولات آبزیان ترکیه – به عنوان یک صنعت پایه برای صنعت آبزی پروری باقی میماند.
علاقه مجدد تولیدکنندگان ترکیه باعث افزایش تولید هر دو گونه شد و ترکیه نزدیک به نیمی از عرضه این ماهی را به خود اختصاص داد. در حالی که تولیدکنندگان ثانویه کرواسی، یونان و ایتالیا همگی ظرفیت اضافه کردند، اما این افزایش ظرفیت محدود بود.
تولیدکنندگان همچنان در شرایط آشفته بازار با فشار شدید روبرو هستند. با وجود در دسترس بودن بیشتر غلات و کنجاله پروتئینی، قیمت خوراک بسیار بالا باقی خواهد ماند. قیمت پودر ماهی در ماه می 2023 به 1600 دلار در هر تن رسید که 30 درصد بیشتر از زمان مشابه در سال گذشته است. این هزینههای بالا همراه با قیمتهای متغیر، بهویژه ماهی سیبریم، تلاشهای بسیاری از آبزیپروران را برای تحکیم و گسترش تولید تضعیف کرده است.
تجارت
در نیمه اول سال، عمدتاً در بازارهای عمده ایتالیا، اسپانیا، فرانسه و پرتغال شاهد رکود جزئی تجارت بودیم. حجم تجارت ماهی سیبریم در نیمه اول سال ثابت ماند، در حالی که حجم تجارت ماهی باس کاهش قابل توجهی داشت. ترکیه و یونان به عنوان دو تولیدکننده بزرگ شاهد کاهش صادرات خود در شش ماهه نخست به ترتیب به 42 هزار تن و 20 هزار تن رسیدند که نسبت به مدت مشابه در سال 2022 ، 11 و 20 درصد کاهش داشته است.
تقاضا در ایتالیا، بزرگترین واردکننده هم از نظر ارزش و هم از نظر حجم، وجود ندارد. واردات سیباس دریایی به 14.000 تن رسید که 5 درصد کمتر از مدت مشابه سال 2022 بود. سیبریم با 22.000 تن بهتر عمل کرد که واردات آن 7 درصد افزایش داشت.
علیرغم کاهش 9 درصدی حجم واردات ماهی باس و سیبریم، اسپانیا دومین واردکننده بزرگ در نیمه اول سال بود. فرانسه در مجموع بین ماه های می تا جولای 6.500 تن ماهی باس و سیبریم را وارد کرد که کاهش 6 درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته نشان می دهد که تا حد زیادی به دلیل کاهش واردات باس یونانی بود.
بازارهای پیرامونی شاهد رشد اندکی بودند. شایان ذکر است، هلند و ایالات متحده آمریکا به ترتیب 14 و 6 درصد رشد واردات را تجربه کردند و بهعنوان پنجمین و ششمین واردکننده بزرگ از نظر مقدار قرار گرفتند.
قیمت
قیمتها در اواخر سال به کاهش خود ادامه دادهاند، به جز ماهیهای بزرگتر که قیمتهای آن همچنان قوی است. رکود قیمتها به معنای کاهش حاشیه سود برای آبزیپروران است که همچنان با تورم، هزینههای بیشتر خوراک و سایر فشارها بر درآمدشان با این مشکلات دست و پنجه نرم میکنند.
ماهیهای دریایی کوچک و متوسط، پرفروشترین دسته ماهیها، در سطح پایین قیمت های تابستانی خود ثابت ماندهاند. هر دو سایز در اکتبر 2023 حدود 4.60 یورو به ازای هر کیلوگرم (اسپانیا، عمده فروشی) فروخته می شدند که بسیار کمتر از قیمت 6.90 یورویی بود که این دو درجه بندی در مارس امسال داشتند.
ماهی باس همچنان گرانتر است، 5.00 یورو به ازای هر کیلوگرم برای ماهی های کوچک و 8.00 یورو به ازای هر کیلوگرم برای ماهی های سایز متوسط، اگرچه مانند قیمت ماهی های دریایی کوچک و متوسط، این قیمت به طور قابل توجهی کمتر از اوج قبلی آنها در اوایل سال است.
قیمت قابل توجه برای اندازه های بزرگتر هر دو گونه باقی می ماند. ماهیهای سیبریم بزرگتر، یعنی بیش از 600 گرم، در اکتبر 2023 7.10 یورو قیمت داشتند. مبلغ پرداخت شده برای ماهی باس بزرگ حتی بیشتر بود، آنها در اکتبر 13.70 یورو به فروش می رسیدند: 60 درصد بالاتر از قیمتهای پرداخت شده برای ماهی های متوسط.
چشم انداز
به نظر می رسد فشار تورمی تقاضای مصرف کننده را محدود می کند و در نتیجه قیمت هر دو گونه کاهش می یابد. کسری زیادی در عرضه باس دریایی وجود دارد، در حالی که ماهی سیبریم به وفور یافت میشود.مسلما هنگامی که بازار با عرضه ماهی قابل برداشت فعلی استخرها مواجه شود به دلیل تقاضای ضعیف، احتمالاً قیمتها را در طول فصل زمستان و حداقل تا بهار 2024 در حدود سطح پایین فعلی خود نگه میدارد.
- میگو
نکات برجسته
بهبود نسبی تقاضا در چین امید به تقویت تجارت جهانی میگو در سال 2023 را بالا نگه داشت
صنعت آبزی پروری میگو در سراسر جهان تحت تاثیر افزایش هزینه های تولید، کاهش قیمتها سر مزرعه و همچنین در بازار بین الملل و به دلیل تقاضای ضعیف در بازارهای بزرگ معمولی در نیمه اول سال 2023 قرار گرفته است. این روند در سه ماهه سوم سال ادامه یافت.
عرضه
کاهش قابلتوجه قیمتهای سر مزرعه و قیمت های صادراتی، میگو پروران آسیایی را مجبور به کاهش تراکم ذخیره سازی استخرهای خود کرد و باعث کاهش تولید در سال 2023 در مقایسه با سال 2022 شد.
در هند، تقاضا برای لارو وانامی در طول فصل آبزیپروری سال 2023 به میزان 35 درصد کاهش یافت زیرا آبزیپروران تراکم ذخیره سازی در استخرهای خود را کاهش دادند. این روند در میان آبزیپروران آسیای جنوب شرقی و چین مشابه بود، که در این مناطق بازارهای داخلی و منطقهای باثبات ، میگوی تازه را در مقایسه با میگوی منجمد صادراتی با قیمتهای بهتری جذب میکنند.
در میان پنج تولیدکننده پیشرو میگوی پرورشی، پیشبینی میشود که تولید سالانه در اکوادور به 1.5 میلیون تن برسد و از یک میلیون تن در چین (با حمایت تقاضای داخلی) در سال 2023 فراتر رود. با این حال، 12 تا 15 درصد کاهش عرضه هند و ویتنام و کاهش 5 درصدی اندونزی با کاهش صادرات میگو وانامی از این کشورها طی ژانویه تا آگوست 2023 منعکس شده است.
در مقایسه، وضعیت تولید میگوی ببری سیاه در این مدت در ویتنام، چین، هند و اندونزی بهتر بود.
برداشت میگوی پرورشی ممکن است در فصل تولید 2023 به 5 میلیون تن در آسیا و 1.8 میلیون تن در آمریکای لاتین برسد.
تجارت بین المللی
پس از پایدار شدن جریان تجارت در طول بحران همهگیری سه ساله، صنعت و تجارت پرورش میگو وارد دوره پرتلاطم کاهش تولید، کاهش قیمتها در بازار و کاهش تقاضا شد. واردات میگو در اکثر بازارهای توسعه یافته طی ژانویه تا ژوئن 2023 کاهش یافت و روند ضعیف بازار در سه ماهه سوم سال ادامه یافت.
صادرات
صادرات میگو طی ژانویه تا ژوئن 2023 از اکوادور افزایش یافت و در چین ثابت ماند، اما از هند، ویتنام، اندونزی، تایلند و آرژانتین نسبت به مدت مشابه سال قبل تضعیف شد.
در این دوره اکوادور تنها کشوری بود که رشد صادرات 17 درصدی را با 606.049 تن حفظ کرد که عمدتاً از طریق افزایش فروش به بازار برتر خود چین بود که 61 درصد از کل صادرات را در بر گرفت. صادرات میگوی باسر از اکوادور به چین نسبت به مدت مشابه سال قبل در این مدت 23 درصد افزایش یافت و بیش از 90.000 تن بیشتر شد. چین بزرگترین بازار بود و صادرات به ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا نیز افزایش یافت.
در مورد هند که دومین صادرکننده بزرگ میگوی دنیاست ، شکاف عرضه با اکوادور در طول دوره بررسی به 257.000 تن رسید در حالی که صادرات کلی آن 325.270 تن شد که 2.72 درصد کمتر از مدت مشابه در سال 2022 بود. صادرات میگوی خام منجمد هند (با پوست و پوست کنده) تقریباً مشابه سطح سال گذشته (296.700 تن) باقی ماند اما برای میگوی فرآوری شده به دلیل کاهش تقاضا در بازارهای برتر ایالات متحده آمریکا و کانادا به میزان قابل توجهی کاهش یافت و 22.100 تن کم تر بود که کاهش 30 درصدی را نشان می دهد.
ویتنام بیشترین کاهش حجم صادرات (-45 درصد :108.800 تن) را در طول ژانویه تا ژوئن 2023 در مقایسه با مدت مشابه در سال 2022 داشته است. تقریباً نزدیک به 53 درصد از این کاهش مربوط به میگوهای فرآوری شده (60.000 تن) است که تقاضا برای آنها در بازارهای پیشرو (ایالات متحده آمریکا، جمهوری کره، ژاپن، اتحادیه اروپا و استرالیا) کاهش یافت.
صادرات میگوی فرآوری شده از اندونزی، تایلند و چین به بازارهای جهانی بین 30 تا 60 درصد در کل صادرات این کشورها بود. کاهش تقاضا برای میگوی فرآوری شده در آمریکای شمالی، اروپا، ژاپن و استرالیا در طول ژانویه تا ژوئن 2023 باعث کاهش درآمد کلی صادرات این کشورها شد.
واردات
از سه ماهه آخر سال 2022، چین به حمایت از تجارت جهانی میگو با افزایش واردات ادامه داده است، در حالی که تقاضا در بازارهای توسعه یافته معمولی در سراسر جهان ضعیف است.
در نیمه اول سال 2023، واردات تجمعی میگو در هفت بازار برتر با افزایش 1.88 درصدی به 1.46 میلیون تن نشان داد که منحصراً ناشی از افزایش 46.5 درصدی چین است. واردات در ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا، ژاپن و سایر بازارهای متعارف در مقایسه با مدت مشابه سال قبل کاهش یافته است.
داده های اولیه واردات در ژانویه تا سپتامبر 2023 نیز چین را به عنوان بزرگترین واردکننده میگو در بازار جهانی با افزایش 23 درصدی واردات نسبت به مدت مشابه سال قبل مشخص می سازد.
چین
واردات بزرگترین بازار میگوی جهان در نیمه اول سال 2023 ماهانه بین 80.000 تا 90.000 تن ثابت ماند. مجموع واردات طی ژانویه تا ژوئن سال 2023 از 500.000 تن فراتر رفت که 46.5 درصد بیشتر از مدت مشابه در سال 2022 بود. واردات میگوی گرمسیری و میگوی آب های سرد در این دوره افزایش یافت. عرضه به چین از منابع اصلی یعنی اکوادور، هند، آرژانتین، کانادا، تایلند، عربستان سعودی، پرو، اندونزی، فدراسیون روسیه و همچنین از سایر منابع افزایش یافت اما از ویتنام کاهش یافت.
اکوادور، صادرکننده پیشرو میگو به چین، سهم خود از این بازار را از 60.5 % سال قبل به 67 % افزایش داد. واردات میگوی پرطرفدار باسر از اکوادور 72 درصد افزایش یافت و 62.570 تن در دوره بررسی بالاتر از سال قبل بود. در این مدت واردات میگوی باسر از تایلند نیز افزایش یافت.
چین خرید میگوی آرژانتینی را به میزان 270 درصد به میزان 15.800 تن در این دوره افزایش داد که این عامل کاهش 16 درصدی صادرات میگوی آرژانتینی به بزرگترین مشتری خود (اسپانیا) را جبران کرد.
روند واردات قوی در بازار در طول ژوئیه تا سپتامبر 2023 ادامه یافت تا بتواند عرضه را برای جشنواره های اواسط پاییز و جشن روز ملی در اکتبر تضمین کند. واردات انباشته در ماه های ژانویه تا سپتامبر 23 درصد بیشتر از سال قبل و معادل 814.166 تن بود که ناشی از افزایش عرضه از اکثر منابع به جز (هند) بود.
جشنواره نیمه پاییز و تعطیلات روز ملی چین که در اکتبر 2023 جشن گرفته شد موجب افزایش قابل توجه مصرف (از جمله میگو) و گردشگری بود و تجارت سریعی را در بخش هتل، رستوران و پذیرایی (HORECA) در سراسر کشور ایجاد کرد. شهر پایتخت، پکن، پذیرای 6.28 میلیون گردشگر بود که نسبت به سال گذشته 60.6 درصد و نسبت به 2019، 31.8 درصد افزایش داشت. این جشنواره ها باعث افزایش مصرف در بخش پذیرایی شد و از تجارت میگو در چین حمایت کرد.
ایالات متحده آمریکا
رکود اقتصادی اقتصاد ایالات متحده احتمالا بر مصرف تأثیر می گذارد و تقاضای مصرف کننده برای میگو را خاموش نگه می دارد. زمان دشواری برای فروش میگو در بازار ایالات متحده است، زیرا قیمتهای عمده فروشی هیچ نشانه ای از بهبود قابل توجه را نشان نمی دهد. کاهش تقاضای مصرف کنندگان با روی آوردن آنها به پروتئین های ارزان تر مانند مرغ و گوشت خوک مشاهده شد. در نتیجه، چندین رستوران زنجیره ای مجبور شدند برای افزایش فروش کم میگو به پیشنهادات تخفیفات تابستانی روی آورند.
واردات میگوی آمریکا به روند نزولی ادامه داد و برای 11 ماه متوالی کاهش یافت. در مقایسه با مدت مشابه در سال 2022، واردات در نیمه اول سال 2023 با کاهش 18 درصدی به 361.420 تن رسید که شامل 109.100 تن میگوی خام، 171.910 تن میگو پوست کنده خام و 27.135 تن میگوی سوخاری شد. 48.450 تن دیگر شامل انواع دیگری از میگوی فرآوری شده است. ارزش واردات در این دوره با 28.7 درصد کاهش به 2.99 میلیارد دلار رسید، در حالی که ارزش واحد نسبت به مدت مشابه در سال 2022 ، 13 درصد کاهش یافت. واردات همه انواع محصولات میگو و از همه منابع کاهش یافت.
واردات در ژانویه تا آگوست 2023 نیز با کاهش 13 درصدی به 504.550 تن رسید. عرضه از همه منابع در آسیا و آمریکای لاتین کاهش یافت.
در تحولی دیگر، کمیسیون تجارت بینالمللی ایالات متحده (USITC) در آخرین بررسی خود تصمیم گرفت تعرفههای ضد دامپینگ بر میگوهای هند، چین، تایلند و ویتنام را حفظ کند.
اروپا
برخلاف دو سال گذشته، تقاضای مصرفکننده برای میگو در طول ماههای تابستان در غذا و تجارت خردهفروشی اروپا ناشی از تورم، افزایش هزینه زندگی و کاهش درآمد کم تأثیر بود. با وجود روند آرام قیمت میگو در تجارت بین المللی، تقاضا در بیشتر بازارهای اتحادیه اروپا کم بوده است.
ضعف کلی تجارت میگوی اتحادیه اروپا در نیمه اول سال 2023 با کاهش 9 درصدی واردات به 374.180 تن ادامه یافت. کاهش واردات خارج از اتحادیه اروپا در این دوره با کاهش واردات از اکوادور، هند، گرینلند و ویتنام اما واردات ثابت از آرژانتین، مربوط بود ( 264795 تن که 10 % کم تر از سال قبل است). بیشترین کاهش مربوط به میگوهای فرآوری شده (20- درصد) است که به 51.200 تن) در این دوره رسید.
دیگر مناطق اروپا
به نظر می رسد در سال 2023 تقاضای مصرف کننده برای میگو در فدراسیون روسیه افزایش یافته است. واردات طی ژانویه تا ژوئن 2023 با 166 درصد افزایش به نزدیک به 35.000 تن رسید. همچنین واردات از اکوادور، هند، آرژانتین، جمهوری اسلامی ایران و اوکراین نیز در این مدت افزایش یافت.
با این حال، روند ضعیف تقاضای مصرف کننده در بریتانیا و ایرلند شمالی و همچنین در سوئیس در طول دوره بررسی ادامه یافت.
ژاپن
مصرف میگو در ماه ژوئن در سراسر ژاپن به صورت فصلی کم بود، اما در طول دوره تعطیلات مدارس در ژوئیه و آگوست بهبود یافت، که باعث افزایش تجارت در بخش HORECA شد. با این وجود، واردات در نیمه اول سال 2023 به کمترین میزان پنج ساله یعنی 87.640 تن رسید. ویتنام، اندونزی، هند و تایلند بزرگترین تأمین کنندگان اما با کاهش صادرات بودند.
سهم میگوی خام از کل واردات میگو در این دوره به 55.930 تن رسید که هند با 44 درصد افزایش سهم خوبی داشت و واردات از اکوادور و بنگلادش هم افزایش یافت اما برای میگوی فرآوری شده به 27.650 تن رسید و سهم 34 درصدی سال قبل به 31.5 درصد کاهش یافت. به طور کلی بیشترین مقدار میگوی فراوری شده ژاپن از تایلند، ویتنام، اندونزی و چین وارد میشود.
کشورهای دیگر در مناطق آسیا و اقیانوسیه
استرالیا بازار مهمی برای میگوهای با ارزش افزوده ویتنام و تایلند است. کاهش 21 درصدی در کل واردات میگو طی ژانویه تا ژوئن 2023 وجود داشت. واردات نیوزلند در این دوره در .3000 تن ثابت بود.
در آسیای خاور دور، جمهوری کره سومین واردکننده بزرگ میگو پس از چین و ژاپن بود و طی ژانویه تا ژوئن 40.000 تن خرید کرد.
واردات میگو همچنین در تایوان ، هنگ کنگ و سنگاپور ضعیف شد، اما در مالزی برای مصرف داخلی و صادرات فرآوری شده افزایش یافت.
در ویتنام واردات میگوی خام منجمد برای فرآوری صادراتی نزدیک به سطح سال گذشته یعنی 31.300 تن بود و واردات میگوی خام تایلند با 116 درصد افزایش ( 14585 تن ) همراه بود که عمدتاً توسط اکوادور تأمین شد.
قیمت
قیمتهای سر مزرعه و قیمت های صادراتی در آسیا در سه ماهه سوم سال همراه با پیشبینی تولید پایینتر برای سال 2023 به کم ترین حد خود رسید. از اواخر اکتبر، قیمت میگوی منجمد برای صادرات به چین و ایالات متحده آمریکا شروع به بهبود کرد. این بهبود در اروپا بسیار بعید بود، جایی که قیمت میگوی وانامی به میزان قابل توجهی کاهش یافت. در اواسط اکتبر، میگوی سایز متوسط اکوادور تقریباً 1.00 یورو به ازای هر کیلوگرم کمتر از یک ماه قبل از آن فروخته می شد.
قیمت میگوی تازه برای فروش در بازارهای داخلی آسیای جنوب شرقی نسبت به قیمتهای صادراتی، ثابت و بالاتر بود.
در اکوادور، صنعت میگو در طول ژانویه تا ژوئن 2023 با کاهش 5 درصدی درآمد صادراتی مواجه شد که معادل 230 میلیون دلار ضرر است در حالی که تولید میگوی پرورشی در این دوره 15 درصد افزایش یافت.
چشم انداز
صنعت پرورش میگو در آسیا وارد فصل کاهش تولید نوامبر تا فوریه شده است. این فصل در آمریکای لاتین، از فوریه تا مارس ادامه خواهد داشت.
انتظار می رود تولید کلی میگوی پرورشی در سال 2023 به حدود 5.6 میلیون تن برسد که از سال 2022 حدود یک درصد کم تر است. پیش بینی برای سال 2024 حاکی از بهبود 4.8 درصدی نسبت به این حجم است.
در تجارت بین المللی، چین احتمالاً روند واردات قوی را در سه ماهه آخر سال 2023 حفظ خواهد کرد تا تقاضای مصرف بالا را در ماه های دسامبر، ژانویه و فوریه پوشش دهد. با این حال، در ایالات متحده آمریکا هرگونه افزایش در تقاضای مصرف کننده از طریق واردات از آمریکای لاتین به دلیل هزینه های کمتر لجستیک و نزدیکی بیشتر برآورده میشود.
تورم در تمام کشورهای اروپایی در حال کاهش است. با این حال، معامله گران تمایلی به شروع خرید برای دوره کریسمس ندارند زیرا تقاضا برای سخت پوستان از جمله میگو پایین است.
در پایان سال، انتظار میرود تقاضای میگو در آسیای جنوب شرقی و خاور دور در ارتباط با جشنهای کریسمس، سال نو میلادی و سال نو قمری در ماههای دسامبر تا فوریه بهبود یابد. در این دوره زمانی که تولید کلی فصلی پایین خواهد بود، قیمتها افزایش می یابد.