آینده پایدار برای آبزی پروری از طریق دستکاری در اهداف زیست محیطی و رفاه آبزیان
اثرات زیست محیطی آبزی پروری اغلب در کانون توجه قرار دارند. در حال حاضر نیاز به شیوه‌های پایدار در اذهان عموم مردم، دولت‌ها و صنعت حک شده است – اما این گاهی اوقات باعث ایجاد اختلال در رفاه ماهی‌ها می‌شود.
صنعت آبزی پروری باید یاد بگیرد که از نظر زیست محیطی بین تولید پایدار و رفاه ماهی تعادل برقرار کند © EcoSea
به موازات آن، درک موضوع اهمیت تأمین رفاه مناسب برای ماهیان پرورشی در حال تقویت است. اصطلاح “رفاه ماهی” در تحقیقات آبزی پروری یا شیلات قبل از شروع قرن به ندرت استفاده می شد، با این حال بیش از 5000 نشریه علمی در دهه گذشته به این موضوع توجه و اشاره کرده‌اند.
تحقیقات بیشتر در مورد رفتار ماهیان، از جمله ظرفیت آن‌ها برای یادگیری، بینش‌های خارق العاده‌ای را در مورد زندگی ماهی‌ها به ارمغان آورده است. همانطور که درک شناخت ماهیان در حال رشد است، انتظارات اجتماعی قابل قبول از رفاه ماهی نیز به نوبه خود بالا می‌رود.
همانطور که تجربه نشان داده است مصرف کنندگان برای محصولاتی مثل تخم مرغ مرغوب و ماهی تون دوست‌دار محیط زیست (با برچسب “دلفین” ) که گران تر بوده و دارای برچسب‌های سازگار با محیط زیست یا گواهینامه‌های رفاه حیوانات هستند، هزینه بیشتری را پرداخت می کنند.
بهبود رفاه ماهی به نفع آبزی‌پروران است، نه تنها به این دلیل که می‌تواند نرخ رشد را بهبود دهند، بلکه قادرند نظر مصرف کنندگان در بازارهای بزرگ را جلب کنند.
پرورش ماهی به روشی که هم سازگار با محیط زیست و هم رفاه باشد کاملا منطقی است. اما موارد بسیاری در همه بخش های آبزی‌پروری وجود دارد که در آن پایداری زیست محیطی یا رفاه ماهی به نفع موضوعات دیگر قربانی می‌شود.
بین دو هدف آبزی پروری پایدار از نظر زیست محیطی و رفاه ماهی تعارضاتی وجود دارد و این تضادها باید هر چه زودتر شناسایی شوند تا از فراموشی هر یک از این اهداف جلوگیری شود.
در مقاله جدیدی که در Aquaculture Environment Interactions منتشر شده است، ما پنج مطالعه موردی را که در آن اصول حفاظت از محیط زیست و رفاه همسو نیستند را برجسته می‌کنیم. هدف ما حمایت از رفاه حیوانات به خاطر اثرات زیست محیطی یا برعکس نبود ؛ بلکه ما می‌خواستیم نشان دهیم که بین دو هدف آبزی پروری پایدار از نظر زیست محیطی و رفاه ماهی تعارض وجود دارد و این تضادها باید هر چه زودتر شناسایی شوند تا از سقوط هر یک از این اهداف جلوگیری شود.
مورد 1: انتخاب بهره وری تولید می‌تواند در مقابل رفاه ماهی قرار گیرد
تصمیم اخیر دولت نروژ مبنی بر توقف تولید ماهی سالمون تریپلوئید یک مبادله کاملاً روشن برای رفاه محیط زیست است. ماهی سالمون تریپلوئید دارای مجموعه‌ای از کروموزوم های اضافی است که با ضربه زدن به تخمک‌ها با حرارت یا فشار ایجاد می‌شود. این ماهی‌ها نابارور هستند، به این معنی که ماهیانی که از قفس‌های دریایی فرار می‌کنند توانایی جفت‌گیری با ماهیان آزاد وحشی را ندارند و در نتیجه مخزن ژنتیکی وحشی به خطر نمی‌افتد. این موضوع از منظر زیست محیطی چیز خوبی است. با این حال، تریپلوئیدها در مقایسه با ماهی دیپلوئید، احتمال لاغری، کیفیت محصول ضعیف‌تر و بقای کمتری دارند، که منجر به تصمیم برای توقف تولید آن‌ها می‌شود. این تصمیم رفاه ماهیان پرورشی را بر عواقب زیست‌محیطی ماهی‌های وحشی ارجح قرار می‌دهد که این معاوضه تعادل بین هدف آبزی پروری پایدار از نظر زیست محیطی و رفاه ماهی را بر هم می‌زند.
مورد 2: خوراکی که آرد ماهی وحشی کمتری دارد ممکن است برای جمعیت ماهیان وحشی مفید باشد، اما می‌تواند برای رفاه ماهیان پرورشی چالش‌هایی ایجاد کند
نوآوری‌ها در ترکیب خوراک و تحویل خوراک، مقدار پودر ماهی و روغن ماهی مورد نیاز برای تولید ماهی‌های پرورشی را کاهش داده است و به طور مؤثری از این منابع ارزشمند به عنوان ماده اولیه خوراک در آبزی‌پروری کمتر استفاده می‌شود. این امر از طریق افزایش استفاده از طیف وسیعی از مواد جایگزین، از جمله محصولات گیاهی و اعما و احشای حیوانات به دست آمده است.
جایگزینی مواد مغذی مشتق شده از دریا با مواد غذایی محصولات پرورشی خشکی منجر به چالش‌هایی در کیفیت خوراک می‌شود © CAT
با این حال، تغذیه صحیح برای حفظ سلامت ماهی بسیار مهم است و جایگزینی مواد مغذی مشتق شده از دریا با مواد مغذی پرورشی خشکی منجر به چالش‌هایی در کیفیت خوراک می‌شود. به عنوان مثال، خوراک آبزی پروری که دارای روغن ماهی کم و روغن نباتی زیاد است می‌تواند بر سرعت رشد، ایمنی و پاسخ استرس در طیف وسیعی از گونه های پرورشی تأثیر منفی بگذارد و منجر به نتایج رفاهی ضعیف تر شود. تحقیقات در حال انجام باید به سمت وسوی توسعه خوراک هایی برود که از حداقل مقادیر ماهی صید شده وحشی بدون به خطر انداختن سلامت ماهی‌های پرورشی استفاده می‌کنند.
مورد 3: مقررات زیست محیطی گاهی اوقات مانع مزارع برای به حداکثر رساندن رفاه ماهیان می شوند
برای ایجاد یک مزرعه ماهی جدید، تولیدکنندگان باید از قوانین حفاظت از محیط زیست و مقررات محلی پیروی کنند، به نحوی که همپوشانی با سایر پرورش دهندگان در دریا به حداقل برسد. این موضوع از استقرار مزارع در بهترین مکان‌هایی که به بهترین وجه از سلامت ماهی حمایت کرده و شرایط محیطی مطلوبی برای پرورش دارد جلوگیری می کند.
به عنوان مثال، در بسیاری از کشور‌ها فشار زیادی بر آبزی پروران برای انتقال و یا احداث قفس‌های پرورشی آن‌ها به مناطق دور از ساحل وجو دارد. آب‌های فراساحلی متقاضیان کمتری دارد و اغلب جریان‌‌های قوی‌تری دارد، به این معنی که ضایعات و فضولات ماهیان در زیر مزارع جمع نمی‌شوند. سطح اکسیژن نیز با جریان ثابت آب در قفس‌ها حفظ می‌شود.
با این حال، اگر ماهی‌ها با توجه به جریان‌‌ها نیاز به شنای سریع‌تر داشته باشند، این مشکل را می‌توان جبران کرد و نیاز انرژی آن‌ها را افزایش داد و ماهیان را از انجام سایر رفتارها باز داشت. در موارد شدید، جریان‌‌های قوی می‌توانند باعث خسته شدن ماهی‌ها و در نهایت فشار مضاعف وارده به دیواره توری قفس‌ها شوند که منجر به آسیب، پریشانی و در نهایت مرگ ماهیان خواهد شد. مهندسی متمرکز برای حمایت از رفاه ماهی در مزارع دریایی در برابر جریان‌‌های شدید در آینده ضروری خواهد بود.
آب‌های دور از ساحل جریان‌‌های قوی‌تری دارند که برای پراکندگی ضایعات ایده‌آل هستند، اما می‌تواند چالش‌های رفاهی برای ماهی‌ها ایجاد کند © Gael Force
مورد 4: آبزی‌پروری مبتنی بر خشکی، انتقال بیماری و باقی‌مانده آلودگی و فضولات را کاهش می دهد، اما چالش‌های رفاهی جدیدی را در پی دارد
تولیدات آبزی پروری در خشکی برای گونه هایی که بیشتر در قفس‌های دریایی رشد می‌کنند، مانند ماهی آزاد اقیانوس اطلس، رو به رشد است. آبزی پروری در خشکی می‌تواند از برخی از اثرات زیست محیطی و خطرات بیماری مرتبط با پرورش ماهی در قفس دریای ساحلی جلوگیری کند، به خصوص اگر اقدامات ایمنی زیستی رعایت شود این خطرات به حداقل مقدار خود می‌رسد. اما پرورش ماهی در سیستم‌های آبزی‌پروری جدید می‌تواند چالش‌های رفاهی جدیدی مانند تغییرات مربوط به رفتار گونه‌ها (به عنوان مثال تهاجم یا برخورد) و خطر خرابی سیستم را ایجاد کند. در سیستم‌های مستقر در خشکی، خرابی پمپ یا مشکلات کیفیت آب می‌تواند منجر به مرگ و میر انبوه در چند ساعت یا حتی چند دقیقه شود. یک مثال اخیر از بین رفتن 500000 ماهی آزاد آتلانتیک در تاسیسات فلوریدا به دلیل نقص در سیستم فیلتراسیون بود.
مورد 5: کنترل بیماری می‌تواند رفاه ماهیان پرورشی و وحشی را بهبود ببخشد
شپش ماهی سالمون مهمترین آفت برای پرورش دهندگان ماهی سالمون در نیمکره شمالی است و از آنجایی که بیشتر پرورش ماهی سالمون در قفس‌های دریایی انجام می‌شود که در محیط وسیع تری هستند، شپش تولید شده در میزبان های پرورشی می‌تواند به ماهی سالمون و ماهی سالمونی وحشی سرایت کند. برای محدود کردن تأثیرات، بر ماهی سالمون پرورشی و وحشی، مسئولین در اکثر حوزه‌های قضایی از پرورش‌دهندگان ماهی سالمون می‌خواهند تراکم شپش را با پیشگیری، درمان یا برداشت زود هنگام مدیریت کنند. برای دهه‌ها، این امر عمدتاً با استفاده از درمان‌های شیمیایی، با تأثیر نسبتاً محدود بر رفاه ماهیان پرورشی میسر بود، اما با انتشار مواد شیمیایی در اکوسیستم اطراف، و تأثیر منفی که بر محیط زیست داشت. درمان‌های شیمیایی اخیراً کاهش یافته است، زیرا شپش‌های دریایی در برابر بسیاری از مواد مقاومت نشان داده‌اند و پرورش‌دهندگان را مجبور به استفاده از روش‌های جایگزینی می‌کند که رفاه ماهی را به خطر می‌اندازد.
پرورش‌دهندگان ماهی سالمون قبلاً برای مقابله با چالش‌های شپش دریایی به درمان‌های شیمیایی تکیه می‌کردند، اما این امر به محیط زیست آسیب وارد کرده است © Benchmark
روش‌های جدید دارای مزایای زیست‌محیطی هستند زیرا مواد شیمیایی را در محیط آزاد نمی‌کنند، اما چالش‌های جدیدی را برای رفاه ماهی به وجود می‌آورند. درمان های مکانیکی با بٌرس زدن یا اسپری کردن آب با جت بر روی ماهی قزل آلا های برای از بین بردن شپش ها کار‌ساز هستند، در حالی که درمان‌های حرارتی از طریق قرار گرفتن ماهی قزل آلا در معرض آب نسبتاً گرم (تا 34 درجه سانتی‌گراد) برای مدت کوتاهی تا زمانی که شپش ها از بین بروند، انجام می‌شود. این روش ها باعث ایجاد زخم و میزان مرگ و میر بالاتری نسبت به درمان های شیمیایی قبلی می‌شود.
چندین گونه از ماهی‌های نظافتچی نیز برای کنترل بیولوژیکی “شپش ماهی سالمون” در قفس ها ذخیره می شوند تا شپش ماهان پرورشی را بخورند. با این حال، علیرغم تعداد زیادی ماهی نظافتچی که سالانه در قفس‌های دریایی استفاده می‌شود (حدود 50 تا 60 میلیون)، آن‌ها معمولاً به جای جلوگیری از نیاز به درمان های مکانیکی یا حرارتی، فقط نیاز به درمان را به تأخیر می اندازند.
در همین حال، ماهی‌های نظافتچی خود در برابر بیماری‌ها و سایر دلایل، ضعف داشته و در قفس‌های دریایی آسیب‌پذیر هستند. بار رفاهی که قبلاً باید به تنهایی مختص ماهی سالمون پرورشی می‌بود الان باید تا حدودی ماهی‌های نظافتچی را نیز شامل شود، ماهیان نظافتچی در تئوری – و قانون – حقوقی مشابه با ماهی سالمون دارند.
پس چرا این نوع مبادلات ( 5 مورد ذکر شده) در آبزی پروری به وجود می آید؟
این احتمال وجود دارد که بسیاری از مبادلات بین رفاه و محیط زیست آگاهانه نباشد.
پژوهشگران و گروه‌های تحقیقاتی اغلب بر روی رفاه حیوانات یا مسائل زیست‌محیطی تمرکز می‌کنند و به ندرت هر دو در یک زمان می‌پردازند.
پیشرفت در شیوه‌های زیست محیطی پایدار در آبزی پروری اغلب بدون در نظر گرفتن تأثیرات بر رفاه ماهیان و بالعکس – چه محیط‌های آبزی‌پروری جدید باشد یا روش‌های جدید کنترل بیماری، اجرا می‌شود. پژوهشگران و گروه‌های تحقیقاتی اغلب بر روی رفاه حیوانات یا مسائل زیست‌محیطی تمرکز می‌کنند و به ندرت به هر دو در یک زمان می‌پردازند. به طور مشابه، رفاه حیوانات و حفاظت از محیط زیست اغلب توسط نهادهای مختلف دولتی، در راستای قوانین جداگانه نظارت می‌شود. بنابراین تصمیم‌ها اغلب از یک دیدگاه واحد گرفته نمی‌شوند و این احتمالاً این مبادلات را تشدید می‌کند.
ما بحث در مورد استراتژی های بالقوه برای بهبود تعادل بین رفاه ماهی و حفاظت از محیط زیست را تشویق می کنیم. برای محافظت از هر دو موضوع به مقررات مؤثر نیاز داریم. برای ترویج بحث‌ها پیرامون مبادلات در هم تنیده رفاه و محیط‌زیست، همکاری بیشتری بین سیاست‌گذاران رفاه و محیط‌زیست مورد نیاز است.
پیشرفت در فناوری و تغییرات در شیوه های مدیریت در سیستم‌های آبزی‌پروری جدید و سازگار با محیط زیست نیز می‌تواند به غلبه بر چالش‌های رفاهی کمک کند. گفتگوی بیشتر، بهترین نتایج ممکن را برای هر دو هدف همتراز آبزی پروری اخلاقی و زیست‌محیطی پایدار حاصل می‌کند.
