آینده پرورش در قفس ماهی باراموندی و سی بس در سال ۲۰۲۵

تا سال ۲۰۲۵ پرورش ماهی باراموندی(Lates calcarifer) که به ماهی سی بس آسیایی نیز معروف است، به طور قابل توجهی بهبود می یابد و این تحول ناشی از پیشرفتهای فناوری، تقاضاهای پایدار و تغییرات عملیاتی در بازار خواهد بود. در اینجا پیشبینی دقیقی ارائه شده است:
۱– عوامل رشد
- تقاضای بالای بازار: محبوبیت باراموندی در رستورانهای لوکس (استرالیا، اتحادیه اروپا ، ایالات متحده) و بازارهای منطقه آسیا-اقیانوسیه (سنگاپور، تایلند) موجب گسترش آن میشود.
- سازگاری: باراموندی در آبهای شور و شیرین رشد میکند که سیستمهای قفس در سواحل و دریاهای عمیق را برای رشد آن ایدهآل میسازد.
- فشار به سمت پایداری: پرورش در قفس از تخریب جنگلهای حرا جلوگیری میکند (برخلاف استخرهای سنتی) و با گواهیهای زیستمحیطی ASC و BAP همراستا است.
۲– نوآوریهای فناوری
- سیستمهای قفس هوشمند:
- حسگرهای مجهز به اینترنت برای نظارت به موقع بر کیفیت آب (اکسیژن محلول، دما، شوری).
- تغذیهکنندههای خودکار و تجزیه و تحلیل سلامت مبتنی بر هوش مصنوعی (“SenseCult” Bluegroveدر نروژ)
- طراحیهای قفس های پیشرفته :
- قفسهای زیرآبی برای جلوگیری از آسیب طوفان (که در مناطق مستعد طوفان مانند ویتنام و فیلیپین بسیار مهم است).
- قفسهای شبکهای آلیاژ مسی برای کاهش رسوب بیولوژیکی و آلودگیهای انگلی.
- ژنومیکس:
- برنامههای پرورشی برای تولید گونههای مقاوم به بیماری (WorldFish روی باراموندی مقاوم به Streptococcus)
- هیبریدهای با رشد سریع ( “Premium Barra” CSIROدر استرالیا).
۳– مناطق مهم
- جنوب شرق آسیا:
- ویتنام: دلتای مکونگ و مناطق ساحلی در حال گسترش مزارع قفس برای صادرات به اتحادیه اروپا/ایالات متحده.
- اندونزی: پروژههای دولتی پرورش قفسهای دریایی در مناطق فلورس و سولاوسی.
- تایلند: تغییر از استخرهای میگو به قفسهای باراموندی در مناطق دریای آندامان.
- استرالیا:
- کمربند باراموندی شمال استرالیا (Humpty Doo Barramundi) در حال گسترش قفسهای دریایی است.
- خاورمیانه:
- امارات متحده عربی و عربستان سعودی در حال سرمایهگذاری در مزارع قفس دریای سرخ برای بازارهای لوکس داخلی.
- هند:
- آندرا پرادش و کرالا در حال آزمایش خوشههای قفس نزدیک به ساحل با ادغام طرح بیوفلاک.
۴. چالشها و راهحلهای پایداری
- تأثیرات زیستمحیطی:
- تجمع مواد مغذی زیر قفسها که خطر اتروفیکاسیون را به همراه دارد
راهحلها: پرورش به روش چندتروفیک یکپارچهIntegrated Multi-Trophic Aquaculture)) با استفاده از جلبکها (Gracilaria) یا صدفها برای جذب ضایعات.
- اختلاط ماهیهای فراری با ذخایر وحشی
راهحلها: تولید باراموندی تریپلوئید (استرون و نازا).
- مدیریت بیماریها:
- واکسنها: استفاده از واکسنهای تزریقی و خوراکی برای Vibrio و نوداویروس.
- پروبیوتیکها: Bioaugmentation برای تقویت سلامت روده و کاهش استفاده از آنتیبیوتیکها.
۵– روندهای بازار
- لوکسسازی: باراموندی پرورش یافته در قفس به عناوینی چون ماهی “تازه صید شده از دریا” یا “ماهی شبه وحشی” برای خردهفروشان سطح بالا (Whole Foods،Jumbo Seafood ) به بازار عرضه میشود.
- ردیابی: سیستمهای بلاکچین (IBM Food Trust) برای ردیابی ماهی از قفس تا مصرفکننده.
- غذاهای جایگزین:
- آرد حشرات (Ÿnsect) و میکروآلگاها به جای آرد ماهی برای کاهش هزینهها و بهبود شاخصهای پایداری.
۶– پیشبینیهای تولید برای سال ۲۰۲۵
- تولید جهانی: پرورش باراموندی در قفس ممکن است به ۳۰۰,۰۰۰–۳۵۰,۰۰۰ تن برسد (افزایش از حدود ۲۰۰,۰۰۰ تن در سال ۲۰۲۲).
- تولیدکنندگان برتر: استرالیا، ویتنام، اندونزی، تایلند و امارات متحده عربی.
- روندهای قیمت: قیمتها در آسیا ثابت خواهد ماند (عرضه زیاد)، اما در اتحادیه اروپا/ایالات متحده برای محصولات دارای گواهی تولید پایدار ۱۵–۲۰٪ بیشتر خواهد بود.
۷– خطرات اقلیمی و تطبیقها
- افزایش دمای دریا: پرورش انتخابی برای گونههای مقاوم به گرما.
- شرایط آب و هوایی شدید: طراحیهای قفس مقاوم به طوفان و جابجایی به مناطق دریای آرامتر.
- اسیدی شدن اقیانوس: سیستمهای بافر برای تثبیت pH در ماهی های جوان پرورشی در هچری یا نرسری ها.
۸– چشمانداز آینده
- اتوماسیون: استفاده از پهپادها برای بازرسی قفسها و هوش مصنوعی برای تجزیه و تحلیل پیشبینی سلامت که هزینههای نیروی کار را کاهش میدهد.
- گسترش به مناطق دور از ساحل: قفسهای دریای عمیق در اقیانوس آزاد (مثلاً پایلوتOcean Era در هاوایی) برای کاهش درگیریهای ساحلی.
خطرات کلیدی
- شیوع بیماریها: قفسهای ذخیره شده با تراکم بالا همچنان در برابر پاتوژنهایی مانند Betanodavirus آسیبپذیر هستند.
- موانع قانونی: قوانین سختگیرانه منطقهبندی ساحلی میتواند گسترش صنعت قفس در مناطق حساس به لحاظ زیستمحیطی را محدود کند.
- رقابت بازار: تیلاپیا و پنگاسیوس ارزانتر ممکن است در بازارهای حساس به قیمت، قیمت باراموندی را تحت تاثیر قرار دهند.
نتیجهگیری
تا سال ۲۰۲۵، پرورش ماهی باراموندی /ماهی سی بس آسیایی در قفس با بهرهگیری از کارایی مبتنی بر فناوری و برندینگ لوکس، نقش خود را به عنوان یک بخش پایدار و با ارزش در صنعت آبزیپروری تثبیت خواهد کرد. این موفقیت بستگی به موارد زیر دارد:
- مقیاسگذاری سیستمهای مقاوم به تغییرات اقلیمی.
- پذیرش شیوههای چرخشی (IMTA، نوآوریهای تبدیل ضایعات به غذا).
- کسب گواهیها برای دسترسی به بازار جهانی.
برای بهروزرسانیها، گزارشهای اتحادیه جهانی آبزیپروری (GAA) یا بررسیهای سیاستهای آبزیپروری FAO در سالهای ۲۰۲۴–۲۰۲۵ را دنبال کنید.